Nguyễn Mạnh San
Ông bà ta có câu: “Nhập gia tuỳ tục”. Phong tục Việt Nam có nhiều điểm khác biệt với Hoa Kỳ mà ta nên lưu tâm nhất là trong việc đối xử giữa người với người. Để tránh khó khăn pháp lư v́ vô t́nh mà ta vi phạm luật lệ. Xin mời quư độc giả đọc một bài viết rất đáng ghi nhớ về vài khía cạnh không giống nhau này do Thầy Phó Tế Kiêm Luật Gia Nguyễn Mạnh San diễn tả.
Người Việt Nam khi đi ăn nhà hàng thường hay gọi mấy món ăn chơi trước nhưng thực ra là ăn thiệt, rồi mới đến món ăn chính. Hoặc đôi khi người ta c̣n nói là làm chơi mà có tiền nhưng thực ra làm thiệt. Có khi công việc làm chơi c̣n vất vả hơn công việc làm thiệt rất nhiều. Rồi đôi khi người ta chỉ nói chơi cho vui chứ không có ư ǵ, hoặc đôi khi người ta có hành động nhưng trong đầu óc họ không hề có dụng ư ǵ xấu xa, đen tối. Thế nhưng ở Hoa Kỳ người Việt Nam ta cần phải nên thận trọng từ lời nói chơi cho đến hành động vô tư của ḿnh.
Trong hai câu chuyện mà tôi sắp kể lại sau đây, do một câu nói chơi cho vui đối với một cậu bé Mỹ lên 10 tuổi: “Hăy đi chỗ khác chơi, tao xẻo chim mày bây giờ” và “Một hành động sờ chim con nít” của một ông già, hoàn toàn không có dụng ư t́nh dục.
Vậy mà cả 2 người Việt Nam đă bị tống giam và lănh án tù chỉ v́ một câu nói đùa cho vui và cũng chỉ v́ một hành động sờ chơi theo thói quen khi c̣n ở quê nhà mà phải ân hận suốt đời. Bởi v́ nếu hiểu theo mặt t́nh cảm th́ hai người này hoàn toàn vô tội, nhưng đứng về mặt pháp lư th́ hai ông đều phạm trọng tội, v́ t́nh th́ ngay nhưng v́ lư lại là gian như sau:
Trước hết là câu chuyện một ông già tỵ nạn với cậu bé người bản xứ 10 tuổi.
Ông A đang cầm cái kéo to dài để tỉa hàng rào cây bao bọc chung quanh nhà của ông ta với người con trai 14 tuổi cũng đang phụ giúp bố để hốt những lá cây, bỏ vào túi rác. Bất chợt một cậu bé Mỹ ở nhà bên cạnh, chạy đến gần để xem ông tỉa cây. Ông bèn giơ cái kéo lên cao, đưa gần vào mặt cậu và nói chơi với cậu bé: “Mày hăy lui ra chỗ khác chơi cho tao nhờ, nếu không tao sẽ xẻo chim mày bây giờ” Con trai của ông liền dịch sang tiếng Mỹ cho đứa bé nghe. Sợ quá, nó hốt hoảng chạy về nhà mách mẹ của nó. Nghe xong, mẹ đứa bé liền nhấc điện thoại gọi 911 và chỉ ít phút sau, cảnh sát đến c̣ng hai tay ông ta, đưa ông ta lên xe, đem về trại tạm giam.
Sáu tháng sau, phiên toà xử ông A có Bồi Thẩm Đoàn. Luật sư bên Công Tố Viện tŕnh bày tự sự, kèm theo sự biểu diễn lại các động tác bằng tang vật là cái kéo to dài của ông A, và nhắc lại lời nói chơi đe doạ đứa nhỏ của ông A trước phiên toà. Mặc dù có sự biện hộ khá tỉ mỉ của vị luật sư đang cố gắng bênh vực cho ông ta được hoàn toàn vô tội, nhưng Bồi Thẩm Đoàn vẫn đồng nhất bỏ phiếu là ông A thực sự phạm tội đe doạ trẻ con dưới tuổi vị thành niên bằng vũ khí nguy hiểm. Ông A bị toà tuyên án 5 năm tù ở về tội mưu toan giết người với vũ khí nguy hiểm. Nếu trong thời gian ở tù ông ta có hạnh kiểm tốt th́ ông ta chỉ cần ở trong tù 2 năm rưỡi, thời gian c̣n lại, ông ta sẽ được tại ngoại trở về nhà để thi hành cho xong bản án 5 năm của ông.
Trước ngày ông phải rời bỏ trại tạm giam để lên đường đến một trại tù khác, ông buồn rầu than thở với tôi rằng hồi ông c̣n ở Việt Nam, ông vẫn thường nói chơi với tụi trẻ con ở bên hàng xóm hay với con cháu trong nhà, câu nói như vậy. Đôi khi c̣n nói nặng hơn nhiều, ông kể lại có lúc ông vừa nói vừa trợn trừng đôi mắt, giả vờ như rất tức giận, hét lên: “Mày mà không đi ngay cho khuất mắt tao, tao bắn bỏ mạng mày bây giờ, hoặc tao hỏi mày không nói hả, tiện có con dao bén đây, tao sẽ mổ họng mày ra hay tao sẽ cắt lưỡi, bẻ răng mày ra từng cái ngay bây giờ”. Vậy mà có sao đâu.
Giờ đây chạy thoát được Cộng Sản, suưt tí nữa bị toi mạng sống trên biển cả để đến được cái xứ Cờ Hoa nổi tiếng là tự do, dân chủ và văn minh nhất thế giới này. Nhưng chỉ v́ một câu nói chơi cho vui mà mang hoạ. Ông luật sư Công Tố Viện lập lại lời nói đe doạ chơi của tôi và cầm cái kéo tỉa cây to dài của tôi, giơ nó lên cao khỏi đầu, dí nó sát vào mặt con búp bê, tượng trưng cho thằng nhỏ, làm cho Bồi Thẩm Đoàn vừa nghe vừa nh́n thấy cảnh tượng hăi hùng này như họ đang được coi một phim khủng long, th́ bố bảo ai coi mà chả phải hồi hộp, toát mồ hôi lạnh. Có khi họ muốn văi cả nước trong quần ra là đàng khác, nên họ tin ngay là tôi nói thật và sắp làm thật đối với đứa trẻ nhỏ, để hôm nay tôi phải ngồi tù 5 năm. Nếu biết trước được sự thể như thế này th́ thà tôi nói chơi nhưng làm thật cho đáng đồng tiền bát gạo đối với những ngày tôi phải ở tù.
Thầy thấy không, thật là quá oan ức cho tôi, chỉ có Chúa mới biết rơ ḷng dạ con người và nhất là người Việt Nam đều hiểu câu nói chơi 100% này của tôi.
Xin Thầy làm ơn làm phúc, nhớ cầu nguyện ơn trên ban xuống cho tôi được một ḷng giữ vững đức tin vào Chúa để tiếp tục vác Thánh Giá theo chân Chúa trong những ngày c̣n lại của đời tôi ở trên thế gian này.
C̣n nói về trường hợp ông B đă khá lớn tuổi, cháu nội gái của ông tên là Cúc ở chung nhà với ông. Đối diện trông sang nhà ông có cô con gái người Mỹ tên là Linda, học chung một trường với cháu ông. Mỗi buổi chiều tan học về, Linda đều bế em trai út của Linda sang nhà Cúc chơi cho tới 6 giờ 30 chiều khi mẹ cô ta tan sở làm về th́ Linda mới bế em bé về nhà.
Rồi một hôm ông B có người bạn rất thân đến nhà thăm ông B, trong khi ông B có vẻ thích thú, đang ôm ấp trong đôi cánh tay ông đứa bé béo tṛn, em trai Linda. Đặc biệt đứa bé này có đôi mắt xanh biếc như hai ḥn bi ve và có mái tóc nâu óng ánh như những sợi tơ hồng. Trong lúc ông B đang ngồi nói chuyện với người bạn và đôi cánh tay ông vẫn ôm chặt đứa bé trông kháu khỉnh dễ thương này ở trên đùi của ông, th́ bất chợt, ông lấy tay vạch cái tă của đứa bé ra để con chim của nó ḷi hẳn ra ngoài và ông khoe với người bạn:
“Này, anh hăy nh́n cho kỹ xem, sao mà con chim của nó trông đẹp mũm mĩm, đỏ tṛn như trái ớt chín tươi nhị”?
Trong khi ông nói như thế th́ tay ông lại nâng niu con chim của đứa bé. Linda, chị của đứa bé t́nh cờ đi qua, nh́n thấy tận mắt một tay ông B đang ôm chặt trên ngực đứa bé, c̣n tay kia th́ đang nâng niu con chim của đứa bé.
Buổi tối hôm đó về nhà, Linda kể lại rơ hành động kỳ lạ của ông B cho mẹ nghe. Ngay sau đó, mẹ Linda gọi điện thoại tŕnh báo cho cảnh sát biết sự việc xảy ra theo đúng như lời của con gái bà đă thuật lại cho bà nghe.
Thế là tối khuya hôm đó, cảnh sát đến nhà c̣ng hai tay ông B, dẫn lên xe đưa về trại giam và ông B được cảnh sát cho biết ông phạm tội kích thích t́nh dục trẻ thơ. Mặc dù ông có luật sư riêng bênh vực ông trong phiên xử, nhưng Bồi Thẩm Đoàn vẫn đồng nhất bỏ phiếu cho ông là hoàn toàn có tội và Toà tuyên án ông B 3 năm tù ở về tội sờ mó con nít với dụng ư kích thích t́nh dục.
Sau ngày ông B lănh án, tôi có đến gặp ông lần chót và nét mặt ông B tỏ ra vừa buồn rầu lẫn bực tức, cho rằng ḿnh hoàn toàn bị oan ức, ông nói: “Chắc Thầy Sáu c̣n lạ ǵ ở Việt Nam, vấn đề sờ chim con nít là chuyện thường, v́ bố thương con hay ông thương cháu, vẫn thường lấy tay nâng niu chim của con hay của cháu và đôi khi c̣n lấy miệng hôn nó nữa.”
Tôi đồng ư với ông B, v́ chính tôi đă có lần nh́n thấy cảnh tượng này khi tôi c̣n nhỏ tuổi ở dưới quê nội. Ông B lại kể tiếp: “Đây không phải là lần đầu tiên tôi có hành động đó mà thật ra đă nhiều lần rồi, v́ tôi rất thương mến đứa bé Mỹ này, mặt mũi nó trông khôi ngô, sáng sủa, xinh đẹp như con búp bê và con chim nó th́ lại trông tṛn trĩnh, hồng hào như trái ớt tươi mới hái ở cây đem vào nhà; quen thói ở Việt Nam, tôi mới nâng niu nó. Chứ thú thật với Thầy, cách đây khoảng 2 năm, tôi về Việt Nam liên tục 6 tháng, có biết bao nhiêu cô gái xinh tươi trẻ đẹp, đáng tuổi con cháu của tôi, muốn quyến rũ tôi đi chơi riêng với họ. Thậm chí có cô c̣n dám ngỏ lời ong bướm, muốn lấy tôi làm chồng để theo tôi về Hoa Kỳ. Nhưng tôi nhất quyết từ chối, không đi chơi mà cũng không lấy ai hết, mặc dù vợ tôi đă qua đời hơn 8 năm nay rồi và bây giờ tôi đă là ông nội ông ngoại cả rồi. Vậy tôi điên khùng ǵ mà lại đi làm chuyện kỳ quặc, quái gở như thế đối với một đứa con nít, tâm hồn nó c̣n trong trắng, hồn nhiên như Thiên Thần. Đúng là ngày giờ tôi gặp phải sao quả tạ và tôi nghĩ lại khi c̣n trẻ, có lẽ tôi phạm tội nhiều nên giờ này tôi bị Chúa phạt”.
Chờ ông nói xong, tôi liền giải thích cho ông hiểu là Chúa luôn luôn nhân từ, thương hết mọi người, Ngài chẳng hề ghét bỏ hay phạt vạ ai bao giờ, dù người đó hung ác hay xấu xa thế mấy đi chăng nữa, nếu có ḷng ăn năn sám hối tội lỗi của ḿnh, Ngài vẫn thương yêu và c̣n tha thứ hết mọi tội lỗi cho họ.
Chỉ có người đời khi bị tù tội hoặc gặp hoạn nạn, thường hay âm thầm tự nghĩ, hoặc nói là tại ḿnh tội lỗi quá nên bị Chúa phạt. Vô t́nh người ta đă gán cho Chúa một hành động quá nghiêm khắc mà thực ra Chúa đâu có làm.
Tôi cũng nhắc nhở ông rằng giờ phút này, ông đâu c̣n sống ở Việt Nam nữa, ông đang sinh sống ở trên xứ lạ quê người, ông cần phải biết tuân giữ luật lệ và tập tục của người ta như câu: “Nhập gia th́ phải tuỳ tục”. Bởi v́ mỗi một quốc gia đều có một nền văn hoá riêng và một số tập tục khác biệt hẳn với những quốc gia khác trên thế giới.
Chẳng hạn như ở Việt Nam, nếu lỡ có đi tè bậy nơi công cộng cũng chẳng sao và nếu có tè bậy ở sau vườn nhà của ḿnh th́ lại càng được bảo đảm an ninh hơn nữa, v́ sẽ không sợ ai đi thưa kiện ḿnh trước pháp luật. Nhưng ở đây nếu làm như vậy và ngay cả làm như vậy ở trong vườn nhà ḿnh, nếu có người hàng xóm vô t́nh mà nh́n thấy, gọi điện thoại cho cảnh sát biết th́ sẽ bị đưa về bót, đóng tiền thế chân tại ngoại để chờ ngày ra Toà xét xử. Nên biết rằng cho dù người hàng xóm nh́n thấy cảnh tượng đó là một bà lăo gần đất xa trời hay là một em bé gái dưới tuổi vị tuổi thành niên c̣n thơ ấu mà nh́n thấy cảnh tượng đó th́ tội phạm lại càng nặng hơn nhiều. Đôi khi có thể bị buộc tội là cố ư khiêu khích t́nh dục đối với bà lăo hay đối với em bé c̣n thơ ngây.
Lạm dụng t́nh dục, nhất là đối với trẻ em, là tội lớn đối với luật pháp Hoa Kỳ.
Mới đây một toà án ở tiểu bang Texas đă kết tội một người trung niên bản xứ 365 năm tù v́ đă có hành động như vậy với sáu em bé vị thành niên. Thành ra khi kể lại hai trường hợp t́nh ngay lư gian trên đây chúng tôi chỉ muốn lưu ư đồng hương cẩn thận trong việc giao tế thân mật với người bản xứ.và hạnh phúc của gia đ́nh. Lúc sửa soạn nấu ăn bên bếp lửa, các con quy tụ chung quanh mẹ và thỉnh thoảng được sự trợ giúp của “bố”. H́nh ảnh ấy chính là một mẫu mực của mái ấm gia đ́nh lư tưởng.
Rất tiếc điều này cũng không c̣n tồn tại trong nhiều gia đ́nh. V́ bận rộn và vội vă trong công việc, họ ăn ở ngoài hay về nhà “mạnh ai” lo lấy phần ḿnh.
Họ không c̣n thấy sự cao quư và quan trọng trong việc cùng quy tụ chung quanh bữa ăn chung của gia đ́nh. Lúc ấy nhiều câu chuyện vui buồn trong ngày họ thu thập được từ khắp nơi kể cho nhau. T́nh nghĩa yêu thương của gia đ́nh luôn luôn được hâm nóng và duy tŕ bền vững do những buổi họp mặt này.
Ước mong rồi đây trong tương lai, thói quen quy tụ ăn chung ít ra vào một bữa tối trong gia đ́nh được coi trọng và duy tŕ để tạo một mái ấm trong mỗi gia đ́nh
Mạch Sống Số 45, tháng 3, 2006
Mạch Sống Online
