TS. Nguyễn Đình Thắng

Đối với nhiều người, hai trận bão Katrina và Rita đã chìm vào dĩ vãng. Nỗi bức xúc thuở ban đầu nay đã phai nhoà. Đời sống Hoa Kỳ dồn dập, chạy đuổi y như những đại lộ ở các thành phố lớn; thời sự mới chen lấn ký ức cũ. Nếu theo dõi báo chí, truyền thanh, truyền hình, chúng ta chỉ thấy rất ít tin tức liên quan đến nạn nhân của hai trận bão kinh hoàng này. Trí nhớ của người Mỹ rất ngắn. Và Người Việt ở Hoa Kỳ cũng khó tránh khỏi tình trạng ấy.

Mới đây, khi biết tôi vừa mới ở Bayou La Batre về, có người thắc mắc, “Ủa, tưởng vấn đề cứu trợ bão lụt đã xong từ lâu rồi. Cộng đồng Việt đóng góp nhiều tiền của đêå cứu trợ lắm mà.”

Công cuộc tái lập đời sống sau thiên tai đâu chỉ vỏn vẹn vài tháng. Nó kéo dài từ 5 đến 10 năm, chia làm ba giai đoạn.

Thoạt tiên, trong những tháng đầu, là nhu cầu khẩn cấp như cơm nước, áo quần, trú ẩn, mùng mền, thuốc men, xăng nhớt, thông báo tìm thân nhân… Đây là giai đoạn cứu tế. Trong giai đoạn này, cộng đồng người Việt ở khắp nơi đã chung sức gây quỹ cứu trợ lên đến hàng triệu Mỹ kim. Một số tổ chức tôn giáo, hội đoàn từ thiện, và nhóm thân hữu cử phái đoàn đi cứu tế tại vùng bão lụt. Một số ít tổ chức có nhân sự đứng ra giúp đồng bào tiếp cận các chương trình giúp đỡ và dịch vụ của chính quyền hay của các tổ chức từ thiện Hoa Kỳ. Giai đoạn này tuy ở cuối trào nhưng vẫn chưa hoàn tất. Hàng ngàn nạn nhân Việt vẫn còn cần nhà cửa và nhiều người vẫn chưa nhận được đầy đủ các khoản trợ giúp của chính phủ.

Giai đoạn kế đến là ổn định, bao gồm công ăn viêäc làm, sửa sang nhà cửa, giải toả khủng hoảng trong đời sống gia đình, hướng dẫn con em hội nhập học đường, can thiệp pháp lý, tái định cư về nơi chốn mới… Khoảng phân nửa trong số 40 ngàn đồng bào nạn nhân bão lụt đang bước vào giai đoạn này; họ hiện rất cô đơn  vì phần lớn không rành ngôn ngữ và cũng không nắm rõ guồng máy an sinh xã hội ở Hoa Kỳ; họ đứng ở bên lề thời cuộc. Hiện có rất ít tổ chức người Việt đủ quan tâm và đủ năng lực để đáp ứng nhu cầu của đồng bào trong giai đoạn ổn định này. Giai đoạn này kéo dài từ 2 đến 3 năm.

Giai đoạn ba là phục hồi. Giai đoạn này cam go nhất và đòi hỏi rất nhiều năng lực vì không phải chỉ khôi phục cho từng cá nhân, từng gia đình mà cho cả một cộng đồng từ kinh tế đến văn hoá, từ cấu trúc dân sự đến phương tiện truyền thông, từ hoạt động tương trợ đến quan hệ giao tiếp với xã hội chính mạch. Giai đoạn này kéo dài đến 5 hay 7 năm, và đôi khi lâu hơn nếu như cộng đồng ở địa phương bị kiệt quệ về năng lực.

Sau cơn đại hoạ, chúng ta có một cơ hội để xây dựng lại không phải chỉ như xưa mà tốt hơn, đẹp hơn xưa. Đây là nghĩa vụ tương thân của đồng bào với nhau và là thử thách lớn đối với cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ.

Công trình tái tạo đời sống cho các gia đình hoạn nạn và xây dựng được một cộng đồng lành mạnh và thăng tiến từ những đổ nát, hoang tàn không phải dễ nhưng làm được. Nếu thành công, đó sẽ là một kỳ công và di sản để lại cho những thế hệ về sau, và quý giá hơn là những công viên, kỳ đài, kiến trúc. Chúng ta đang đứng trước bốn vạn đồng bào cần cứu giúp dài lâu.

Hiện nay BPSOS đang dồn thêm nỗ lực và tài nguyên về Houston và các vùng bị ảnh hưởng dọc theo Vịnh Duyên Hải  như New Orleans, Biloxi, và Mobile. Qua báo Mạch Sống chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật tin tức về công cuộc cứu trợ này. Chúng tôi cũng mong nhận được sự ủng hộ của quý độc giả và đồng hương nói chung trên con đường phục vụ và xây dựng dài lâu này.

Mạch Sống Số 43, tháng 1, 2006