TS. Nguyễn Đình Thắng
Chủ Nhiệm Báo Mạch Sống

Nhân chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của Ông Nguyễn Minh Triết, cộng đồng người Việt đã rất thành công trong việc gởi thông điệp về nhân quyền đến cho ông ta, ở nhiều cấp độ, trong nhiều góc độ, và qua nhiều hình thức.

Tuy nhiên nói cho ông ta biết, dù là dõng dạc cách mấy, dù là từ cửa miệng của một vị tổng thống, không phải là mục tiêu cuối cùng của chúng ta. Điều chúng ta muốn là nhữngï thay đổi cụ thể và thực tế ở trong nước.

Theo quy luật thông thường, tiến trình thay đổi phải qua ba giai đoạn: biết, đổi thái độ, và đổi cung cách.

Điều cần làm kế tiếp là thay đổi thái độ của giới lãnh đạo ở Việt Nam, nghĩa là làm sao để họ thừa nhận nhân quyền là vấn đề chính đáng, thay vì thoái thác và tránh né như hiện nay. Muốn vậy chúng ta cần chính phủ Hoa Kỳ có những đòi hỏi ngắn hạn, cụ thể kèm với những chuẩn mực đo lường rõ ràng, như trả tự do cho 38 người bất đồng chính kiến bị bắt giam trong thời gian vừa qua, chấp nhận cho các hội thánh Tin Lành tư gia chính thức hoạt động theo Pháp Lệnh Về Tín Ngưỡng và Tôn Giáo, không ngăn trở giới chức ngoại giao Hoa Kỳ tiếp xúc với các nhà hoạt động nhân quyền.

Đồng thời chính phủ Hoa Kỳ cần có một kế sách dài hạn để tạo được sự thay đổi trong cung cách hành xử của nhà cầm quyền Việt Nam: lắng nghe tiếng nói của những thành phần bất đồng chính kiến, tôn trọng sự độc lập của các giáo hội, thực tâm cải tổ hành chánh và luật pháp để bảo đảm sự trong suốt trong chính quyền… Ở giai đoạn này thay vì bị thúc ép và miễn cưỡng nhượng bộ, họ sẽ hành động có ý thức và tự giác.

Để thành công trong hai giai đoạn nối tiếp này, cộng đồng chúng ta cần có kế hoạch và bài bản để hướng dẫn và ảnh hưởng chính sách của Hoa Kỳ.

Trong mục tiêu này, vài ngày trước khi Ông Triết tiếp xúc Tổng Thống Bush một phái đoàn người Việt đã tiếp xúc với Hội Đồng Cố Vấn An Ninh Hoa Kỳ, một số vị dân biểu và thượng nghị sĩ có ảnh hưởng, các giới chức cao cấp của Bộ Ngoại Giao, và Uỷ Hội Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế để đề nghị một lộ trình dài hạn gồm những mốc điểm ngắn hạn. Lộ trình này dựa vào bản phúc trình của Nhóm Nghiên Cứu Việt Nam.

Phái đoàn tổng hợp sức mạnh của hai thành phần: (1) các chuyên gia đưa ra phương hướng làm việc có bài bản, và (2) các vị dân cử như Trần Thái Văn, Hubert Võ, Dina Nguyễn thể hiện tiếng nói của số đông các cử tri người Mỹ gốc Việt. Phái đoànï đã trang bị cho các giới chức Hoa Kỳ cả Hành Pháp lẫn Lập Pháp những kiêán thức cập nhật cùng với những gợi ý cụ thể và lớp lang về chính sách.

Nhiều vị dân biểu và thượng nghị sĩ đã dùng các thông tin này để thảo thư chung gởi Tổng Thống Bush và Ngoại Truởng Rice. Khi tiếp xúc với phái đoàn của Ông Triết, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và Toà Bạch Ốc đã có sẵn trong tay các tin tức chính xác về nhân quyền, tự do tôn giáo, quyền lao động, nạn buôn người, mậu dịch... Một đạo luật về nhân quyền dựa vào bản phúc trình sắp sửa được đưa vào Hạ Viện. Một số phái đoàn Quốc Hội sắpï đi Việt Nam để tìm hiểu thêm về các sự việc được báo cáo trong bản phúc trình và vận động cho những đề nghị trong đó.

Trong buổi họp mới đây với Hội Đồng Cố Vấn An Ninh Hoa Kỳ, tôi đại diện cho phái đoàn này nhắc nhở những việc cụ thể mà chính phủ Hoa Kỳ cần thực hiện nếu thực sự muốn thay đổi tình trạng nhân quyền ở Việt Nam.

Mạch Sống Số 61 - 08/07