Nhưng đối với những chàng trai trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa thì mùa xuân 1975 còn mang một ý nghĩa khác nữa, đó là mùa Xuân tạ ơn người. Tôi muốn nói đến những nỗi truân chuyên, đau khổ của những bà vợ trẻ người lính Việt Nam Cộng Hòa khi ấy.
Người đàn bà Việt Nam hy sinh và chịu đựng. Nàng sinh ra để lo cho cha mẹ, chồng con. Đã có biết bao nhiêu văn nhân, thi sĩ thời danh trong văn học viết lên điều này. Ta hãy nghe thi sĩ Hồ Zếnh nói về cô gái Việt Nam.
Cô gái Việt Nam ơi
Từ thuở sinh ra đã khổ rồi
Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực
Cho lòng cô gái Viêt Nam tươi
Xa hơn nữa, hơn nửa thế kỷ trước nhà thơ Trần Tế Xương cũng đã viết về người vợ đảm đang, khốn khổ của mình
Quanh năm buôn bán ở mom sông
Nuôi nổi năm con với một chồng
Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo xèo mặt nước buổi đò đông
Nhưng cô gái trẻ thời ông Tú Xương, đi về nhà người ta làm vợ, thành những bà mẹ Việt Nam, hy sinh lặn lội nuôi chồng tuy có khổ cực nhưng được sống trong thanh bình, vẫn được ngợi ca. Khác hẳn với những cô gái trẻ làm vợ, trở thành bà mẹ Việt nam sau năm 1975. Cũng lặn lội thân cò nuôi con nuôi chồng nhưng bị bạc đãi, kỳ thị và khinh rẻ bởi một chế độ quái đản phi nhân như Cộng Sản. Tuy vậy, những nàng dâu của quân đội miền Nam vẫn đi trọn vẹn con đường làm vợ, làm mẹ của mình dù trải qua bao nhiêu chông gai trên dòng đời Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Nàng đã đi vào văn học sử với những dòng thơ.
Nàng về tắm lại dòng sông mộng
Giặt áo chàng phơi dưới nắng mơ
Sông nước miền Nam dù biến đổi
Nàng dâu Năm ấy vẫn là thơ
Tôi có một anh bạn thân, di tản từ miền Trung về đến Sài Gòn. Sau 30 tháng Tư, anh mời tôi đến nhà mừng anh cưới vợ. Cô dâu vừa tròn mười tám tuổi. Ngày cưới anh chàng vẫn mặc quần đùi, bận bịu cùng người nhà nấu nướng. Cô dâu cũng chẳng hơn gì. Khi giới thiệu chàng và nàng cùng hai họ, cô dâu chỉ mặc một chiếc áo dài trắng còn thêu tên một trường nữ trung học ngoài Đà Nẵng. Mười ngày sau, anh lên đường đi "cải tạo". Tình yêu của họ đáng thương hơn cả người chiến sĩ chống Pháp Hữu Loan ngày trước. Tôi xin sửa vài chữ trong bài thơ Màu tím hoa sim cho hợp với tình cảnh của anh.
Nàng cười xinh xinh
Bên anh chồng thua trận
Chàng ở miền Trung về
Cưới nhau xong là đi
Từ trại tù xa... nhớ về ái ngại
Lấy chồng đời tù binh
Mấy người đi trở lại
Ngày xưa Hữu Loan cưới vợ xong thì đi chiến đấu. Bây giờ anh bạn tôi cưới vợ xong là khăn gói vào tù. Ai đau đớn hơn ai. Trong tù tôi thấy anh ngồi bó gối im lặng, thỉnh thoảng kéo một hơi thuốc lào vang sòng sọc. Một năm sau địch đưa chúng tôi ra Bắc. Thôi thế là xong. Tôi nghĩ mà thương cho mối tình của hai người thật là ngắn ngủi. Nhưng mà tôi đã lầm lẫn lớn, bởi vì mấy năm sau khi kẻ thù cho thăm nuôi, anh bạn tôi đã sung sướng hãnh diện được cô vợ trẻ lặn lội từ Nam ra Bắc, săn sóc lo lắng tận tình. Chị vẫn giữ được tấm lòng thuỷ chung son sắt, vẫn đi qua được những cám dỗ của cuộc đời đầy những nhiễu nhương bất trắc.
Hơn sáu năm sau anh bạn tôi mới trở về. Hai vợ chồng chung lo cuộc sống. Chị không quản ngại lo lắng đỡ đần mỗi khi anh trở bệnh. Căn bệnh mà Cộng Sản thân tặng cho anh với những tháng ngày đói ăn mà làm cho kiệt sức. Bây giờ nơi đất lạ, anh chị đã có ba cháu rất ngoan. Chị trông rất trẻ khác hẳn với anh già yếu hom hem nhưng chẳng hề gì, cuộc sống của họ vẫn vô cùng hạnh phúc. Mỗi lần tâm sự với tôi anh thường bảo: Xin cảm ơn người vợ Việt Nam. Nếu không có phong tục văn hóa phương Đông mà chị đã thấm nhuần từ khi khôn lớn, thì gia đình anh khó có ngày hạnh phúc như hôm nay.
Ta hãy nghe một dòng thơ của một anh chàng cải tạo viết tặng vợ hiền:
Có những nàng dâu hiền năm ấy
Một thời son trẻ tặng cho chồng
Gánh gạo nuôi anh, người chiến bại
Má hồng phai sắc, chẳng phai lòng
Còn một anh chàng nữa mà tôi quen, là dân Biệt Động Quân của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Chị thương anh vì những câu thơ tình cờ đọc ở trên báo ngày xưa.
Đoàn chiến sĩ mũ nâu
Lùng giặc giữa rừng sâu
Quên đi mùa xuân đến
Hoa mai nở trên đầu
Cái hình ảnh lùng giặc giữa rừng sâu quên cả mùa xuân đến của anh làm chị thương thương quá. Gặp gỡ rồi yêu nhau. Đám cưới của họ hoãn đi hoãn lại mấy lần vì đến ngày cưới rồi mà tiền đồn của chàng bị địch quân vây chặt, trực thăng không thể đáp xuống để mang chú rể đến với cô dâu. Rồi cũng có một ngày chàng được trở về. Ngày cưới đúng y chang như trong thơ Hữu Loan thời đi kháng chiến.
Ngày hợp hôn
Nàng không đòi may áo cưới
Chàng mặc đồ quân nhân
Đôi giày đinh bết bùn đất hành quân
Nàng cười xinh xinh
Bên anh chồng Biệt động
Năm ba tháng một lần gặp nhau cho đến ngày buông súng thì họ đã có hai con. Trình diện vào tù anh để lại cho người vợ hiền hai đứa con nhỏ dại. Đứa thứ nhất mới hơn một tuổi và đứa thứ hai vừa tròn hai tháng. Chị đi dạy học ở xa nhà nên phải gửi hai con cho nội, ngoại, cuối tuần mới được gặp con. Trăm thứ khổ đổ lên đầu người cô phụ. Ở trường bọn cán bộ miền Bắc lên lớp, nhiếc móc hàng ngày. Bọn giáo sư nằm vùng ghen ghét vì chị là vợ sĩ quan Biệt Động Ngụy. Bà mẹ chồng hoài nghi mai mỉa. Có một anh chàng kỹ sư cầu cống còn rất trẻ, thông cảm và xót xa cho hoàn cảnh chị, đem lòng yêu thương muốn bảo bọc cả ba mẹ con và toan tính vượt biển ra đi.
Chị vẫn lắc đầu chờ đợi chồng về, cho dù người đi không hẹn ngày trở lại. Chàng tuổi trẻ đành vượt biển một mình nhưng vẫn không quên người thiếu phụ yêu dấu ở quê nhà. Chị càng trung trinh chờ đợi, càng làm người yêu chị mê say. Những lá thư hối thúc hứa hẹn đôi lúc cũng làm chị xiêu lòng. Giữa lúc tâm hồn mềm yếu nhất thì may thay anh được trở về. Chị mừng hơn anh tưởng vì chính ngày về của anh đã cứu chị thoát khỏi sự sa ngã của cuộc đời. Hai vợ chồng toan tính chuyện ra đi ngay sau đó.
Nhưng định mệnh vẫn còn đeo đuổi và thử thách chị. Chuyến đi chỉ thành công một nửa. Chị và một đứa con thoát được lên tàu trong khi anh và đứa con khác còn lại trên bờ. Thôi thế là xong, ngàn trùng xa cách. Thuở ấy năm 1981, giữa Mỹ với Việt nam cách nhau như thiên đàng và địa ngục, mong gì còn gặp lại. Nhất là anh chàng kỹ sư trẻ tuổi yêu chị ngày xưa, vẫn chờ vẫn đợi sẵn sàng đón chị về dinh.
Thế nhưng thời gian và thử thách không hề làm chị thay lòng. Ba năm sau chị và đứa con trai lớn hân hoan đón chồng và đứa con thứ hai đoàn tụ. Sau nhiều lần vượt biển gian nguy, cuối cùng anh tìm được vợ hiền. Sáu năm anh ở tù và ba năm xa cách, như thế vợ chồng anh chị đã chia lìa hết chín năm. Rồi họ có thêm một cô con gái nữa. Bây giờ tóc cả hai đã bạc. Anh thuờng ngâm nga những vần thơ tặng chị.
Xin một phút giây trong dĩ vãng
Để nhìn mái tóc mượt nhung xưa
Xin viết ngàn câu thơ lãng mạn
Để thương mái tóc bạc bây giờ
Hạnh phúc ngay trong tầm tay. Hạnh phúc quẩn quanh đâu đó trong gia đình anh chị, nào phải tìm đâu xa. Xin tạ ơn nàng.
Lại còn một câu chuyện nữa mà tôi muốn kể. Đây là chuyện thực mà nghe như tiểu thuyết, nói theo kiểu của Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam bây giờ là bởi vì nó lãng mạn cực kỳ. Chàng và nàng không chơi tìm bạn bốn phương, không có email như bây giờ để mà có cảnh " You’ve got mail". Chỉ là một bài thơ mà chàng đọc được trong thư viện của một quân trường đại học trên đất Đà Lạt mù sương rồi anh cố tìm đến người viết những dòng tình thơ đó. Họ gặp nhau sau nhiều tháng gian nan tìm kiếm ở Sàigòn. Sau đó chàng tốt nghiệp xuống núi đi vào nơi lửa đạn như bài hát trữ tình của cụ Phạm Duy.
...Anh sẽ ra đi về miền cát trắng, nơi có quê hương mịt mờ thuốc súng. Anh sẽ ra đi về miền mênh mông... Anh sẽ ra đi chẳng mong ngày về.
Nơi thủ đô cô nữ sinh Gia long vẫn đợi. Chàng đi xuyên suốt mùa chinh chiến cho đến ngày buông súng rồi đi thẳng vào trại tù cộng sản. Chao ôi đau đớn quá. Tưởng có ngày vinh quang "gìặc tan đón em về", nào giờ giặc tan anh đi cải tạo. Thế mà người con gái Việt Nam vẫn chờ vẫn đợi, vẫn thăm nom an ủi anh trong những bước bần cùng. Hơn một năm sau chàng trai vượt ngục vì không chịu nổi những phét lác, phỉnh phờ của người Cộng Sản. Chàng và nàng hội ngộ trong nỗi phập phồng lo sợ không có ngày mai. Chàng chỉ muốn trở về để từ giã nàng lần cuối để lên đường đi chiến đấu, vì biết rằng lần đi này sẽ không bao giờ trở lại.
Để xác định lòng chung thuỷ của mình nàng muốn hai người làm lễ thành hôn. Họ là người có đạo nên phải tìm một vị linh mục ban cho bí tích hôn nhân. Đám cưới chui vừa lãng mạn lại vừa bi thảm. Nó là một bi kịch mà chỉ ở Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa mới sản sinh ra được. Thuở trước tôi có coi phim Africa Queen do Katherine Hepburn và Humphey Bogart thủ vai chính trong đó có cảnh hai người trước khi bị quân Đức xử tử, xin kẻ thù cho được cử hành lễ cưới để thành chồng vợ. Bấy nhiêu thôi đã làm tôi xúc động. Nhưng đó là chuyện trong phim. Giờ đây là chuyện thật của chàng trai Việt Nam thời chiến và cô gái học trò Gia long. Sống động và bi thảm hơn nhiều.
Nhưng chuyện không dừng ở đó. Tôi muốn kể thêm đoạn cuối cho đẹp lòng người đọc. Chàng đi vào rừng nhưng không gặp được những người đồng chí, đành lầm lũi quay về tìm con đường khác ở một miền ven biển. Đêm cuối cùng rời khỏi Việt nam chàng bế nàng lội qua những vũng lầy, đặt nàng vào con thuyền mong manh trong biển Đông dậy sóng. Họ đến được bờ biển Nam Dương năm ngày sau đó. Còn chiếc thuyền hoa nào hạnh phúc hơn chiếc thuyền vượt biển của đôi uyên ương mà tôi vừa kể. Xin cảm ơn nàng với những dòng thơ.
Biển dâu thay đổi đời đen trắng
Nàng dâu năm cũ vẫn bên chồng
Vẫn mơ giặt áo trên sông mộng
Để nhớ vườn dâu kỷ niệm hồng
Mùa xuân đã đến đây rồi. Mùa xuân này nhớ đến giọt nước mắt của mùa xuân trước. Những mùa xuân đày đọa quê hương, đọa đày em tôi, mẹ tôi trong lầm than cùng khổ.
Xin tạ ơn em, tạ ơn bà mẹ Việt nam đã gìn giữ cho tôi có một mái ấm gia đình. Đó là một nền tảng vững chắc cho đất nước và những thế hệ mai sau.
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]
