Trong cuộc sống, có nhiều cái trễ nhưng có lẽ Tình Trễ là nỗi đau cứ mỗi ngày thấm sâu vào mạch máu, luân chuyển đến trái tim tuy đã chậm nhịp nhưng không già.
Khi đã bước vào tuổi mà Khổng xưa nói "Ngũ thập tri thiên mệnh" thì khá nhiều người đã ngậm ngùi với Tình Trễ. Vâng, Ta gặp em, sao quá muộn màng. Với biết bao lý do đã ngăn đường chắn lối mà người giữ nếp xưa không dám vượt rào nên chỉ còn biết ôm nửa hồn thương đau với Tình Trễ.
Lê Hải là một phi công, trưởng phi đoàn Lôi Bằng. Xuất thân nho gia nên việc Chàng làm thơ là điều không lạ. Lê Hải không sản xuất thơ ồ ạt mà thỉnh thoảng nhả vài sợi. Tình Trễ là một sợi tơ tím pha mầu xám đã quyến rũ tôi khi nốt nhạc cuối rơi rất tình.
Rồi mai nhan sắc không còn nữa
Tôi vẫn bên em tận cuối đời
Vâng, chính hai câu cuối này đã làm tôi xao xuyến và đọc lại từ đầu. Ngôn ngữ thơ thường chọn chất thơ nhưng Lê Hải đã không gieo Tình Muộn mà là Tình Trễ. Quả là Chàng cũng có đôi chút lạ đời. Tôi lẩn thẩn nghĩ suy, thế Muộn là sao và Trễ là sao? Thôi, cứ để ngỏ câu hỏi đấy...
Ngôn ngữ thơ Lê Hải với tôi khá là cô đọng. Không cố tình trau chuốt điểm phấn cho thơ mà Chàng buông ý rất nhẹ. Gót thơm em có dừng bến lặng. Một phút nhân gian chút dại khờ. Chỉ câu đầu, rất cô đọng với Gót thơm đủ để người đọc hiểu là ai. Ai, mà đa số thi sĩ thường tả với tóc mây, với mắt nai thì Lê Hải không dùng thế mà buông hai chữ "Gót thơm". Tôi thích cách sử dụng ngôn ngữ ấy, không đi vào khuôn sáo cũ. Câu cuối của đoạn đầu không lãng mạn, không tình tứ mà khô và sắc nhưng tượng hình biết bao.
Tình chợt vèo bay như lá khô!
Chỉ trong môt đoạn đầu, Lê Hải đã dùng chữ Lặng cho Bến Lặng, Gót Thơm và Tình vèo làm bài thơ như một sợi tơ tím, mầu tím của Sông Hương Núi Ngự, tình mà như ẩn.
Đoạn hai
Ly đắng dỗi hờn môi mật ngọt
Áo hoa vờn gió lạnh vào đông
Chưa lần lỡ hẹn sao tình mất
Đối ngọn đèn khuya thêm nhớ mong
Sợi tơ tím trải mênh mang. Ta nghe như một chút tình loang trong gió. Câu thứ ba của đoạn này theo tôi thật thấm thía Chưa lần lỡ hẹn sao tình mất! Vâng, Tình Trễ đã được diễn tả ở câu này, theo tôi – là hay nhất. Có là Tình Trễ thì mới chưa Hẹn mà đã mất!
Đoạn ba
Năm ngón tay dài rung lỡ nhịp
Đàn khuya quay quắt khúc chờ mong
Thềm vắng, đêm cùng trăng gió mệt
Nhớ em hồn tưởng lạc hư không
Rất tượng hình và cô đọng phải không? Không rên rỉ, than van, khóc mưa trách nắng, Chàng gói gọn tình muộn trong các câu "Rung lỡ nhịp" và "quay quắt khúc chờ mong". Chỉ bốn câu mà diễn tả đủ, vừa đủ cho nỗi cô độc của Chàng với Tình Trễ. Sợi tơ tím đã nhuốm mầu xám với "Hư không".
Đoạn bốn
Đây đó vô thường em có mỏi
Tìm nhau gác nhỏ đếm thu vơi
Rồi mai nhan sắc không còn nữa
Tôi vẫn bên em tận cuối đời
Sợi tơ của Chàng đã chuyển thành xám hẳn rồi. Đây đó vô thường em có mỏi. Chàng muốn nói gì đây? Em - có mỏi mệt trong vô thường đời sống? Nhưng chữ Đây đó sử dụng ở đây hàm nghĩa gì? Ám chỉ một cuộc sống của Nàng rày đây mai đó ư? Thôi hãy để người đọc tự cảm nhận theo ý riêng!
Tôi, chỉ "kết" hai câu cuối. Quá hay và rất tình. Nếu nói theo ngôn ngữ và ý tưởng của thời chúng tôi, thập niên 70 thì "Biết là xạo ke nhưng sao vẫn cứ thấy lòng rung động"!
Vâng, Chàng mời, gót thơm có mỏi, xin tìm về gác nhỏ để cùng nhau đếm thu vơi và sợi tơ xám đã buông chùng lưới võng, vì ai mà không động lòng khi Chàng thủ thỉ "Rồi mai nhan sắc không còn nữa.Tôi vẫn bên em tận cuối đời".
Phụ nữ, muôn đời là nhẹ dạ, sẽ tin ngay rằng Chàng nói Thật.
Còn tôi, tôi biết Chàng giả dối nhưng tôi thích hai câu cuối ấy. Thế thì... tôi cũng là nhẹ dạ, dù chỉ một tí thôi?
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]
