Theo tường trình của TS Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Điều Hành UBCNVB, hiện nay ở Nam Vang có trên 150 trường hợp người Thượng và khoảng một chục nhà đấu tranh cho dân chủ đang lánh nạn.

“Các người Thượng này phần lớn đã bị Cao Uỷ Tị Nạn từ chối tư cách tị nạn, nhưng phía Hoa Kỳ vẫn tiến hành cứu xét định cư nếu họ đã hiện diện ở Cambốt trước ngày 1 tháng 5 năm nay”, TS Thắng cho biết.

Đây là một biệt lệ vì bình thường Hoa Kỳ không phỏng vấn định cư những ai đã bị từ chối tư cách tị nạn bởi Cao Uỷ Tị Nạn Liên Hiệp Quốc.

“Chúng tôi đã nhiều lần lên tiếng với Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ về tình trạng của những người Thượng mà phần lớn là tín đồ Tin Lành. Họ bị đàn áp nặng nề sau hai cuộc biểu tình lớn năm 2001 và rồi năm 2004”.

Tại buổi họp ở Toà Đại Sứ Hoa Kỳ ở Bangkok với Ông Timothy Scherer, Phối Hợp Viên Vùng Về Tị Nạn, vào trung tuần tháng 12, TS Thắng nhắc nhở chính phủ Hoa Kỳ sớm giải quyết định cư cho khoảng một chục các nhà đấu tranh cho dân chủ chạy sang Cambốt lánh nạn sau cuộc đàn áp khốc liệt ở Việt Nam đầu năm nay.

Ngay sau khi cuộc đàn áp này diễn ra, UBCNVB đã làm việc thường xuyên với Bộ Ngoại Giao và nhiều vị dân cử liên bang Hoa Kỳ để can thiệp cho những nhà đấu tranh dân chủ bị bắt bớ ở trong nước hoặc đã trốn thoát sang được Cambốt. Theo TS Thắng, tình trạng an ninh ở Cambốt không bảo đảm; trước đây đã có nhiều trường hợp công an Cambốt hợp tác với công an Việt Nam để dẫn độ những người lánh nạn dù họ được sự bảo vệ của Cao Uỷ Tị Nạn Liên Hiệp Quốc.

Ông Scherer cho biết rằng phái đoàn của Sở Di Trú Hoa Kỳ hiểu điều này và sẽ cố gắng hoàn tất các cuộc phỏng vấn trước cuối tháng Giêng năm 2008.

Ông Scherer cùng với TS Thắng cũng thảo luận về một số trường hợp người Việt đang lánh nạn ở Thái Lan và cần được bảo vệ.

Để hỗ trợ cho chuyến công tác của TS Thắng, Dân Biểu Christopher Smith đã gởi văn thư cho Cao Uỷ Trưởng Cao Uỷ Tị Nạn Liên Hiệp Quốc ở Geneva và Đại Diện Cao Uỷ ở Thái Lan để yêu cầu can thiệp cho những hồ sơ mà TS Thắng đưa ra.

Trong chuyến công tác Đông Nam Á lần này, TS Thắng cũng đã đến Mã Lai Á, nơi có trên 130 ngàn công nhân Việt lao động hợp đồng. Trong số họ nhiều người bị bóc lột nặng nề.   

Ngay trước khi lên đường đi Đông Nam Á TS Thắng họp với các giới chức cao cấp thuộc Văn Phòng Đặc Trách Dân Số, Tị Nạn và Di Cư của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ để bàn về vấn đề tị nạn cũng như tình trạng buôn người liên quan đến người Việt.

“Chuyến công tác này đạt được khá nhiều kết quả. Chúng tôi sẽ có bản tường trình chi tiết trong những ngày sắp đến”, TS Thắng cho biết.