Mạch Sống Online
· Truyền Thông Mạch Sống
· Trang Nhà BPSOS
· Chống Nạn Buôn Người


Chuyên Mục

:: HÃY CỨU CỒN DẦU
:: ĐÒI TÀI SẢN
:: NGÀY VẬN ĐỘNG CHO VN

40 Năm Tị Nạn
An Toàn Lao Động
Bạo Hành Gia Đình
Chống Nạn Buôn Người
Chủ Quyền Quốc Gia
Cứu Trợ Thiên Tai
Di Dân & Nhập Tịch
Định Cư Nhân Đạo
Lịch Sử Qua Lời Kể
Mái Ấm Gia Đình
Nhân Quyền
Nhân Vật Trong Tháng
Phát Triển Cộng Đồng
Quan Điểm
Sống Đẹp
Sức Khoẻ
Tài Chánh
Tị Nạn
Thế Hệ Trẻ
Thư Toà Soạn
Tin Cập Nhật
Tin Sinh Hoạt
Tin Trang Nhất
Tin Tức Thời Sự
Truyện Ngắn
TPP
Tuổi Hạc
Tù Nhân Lương Tâm
Tự Do Tôn Giáo
Văn Khố Thuyền Nhân
Xoá Bỏ Tra Tấn

Chức Năng Thông Dụng
· Đọc Theo Chủ Đề
· Đọc Theo Số Báo
· Ghi Danh vào Email List
· Quảng Bá Mạch Sống
· Top 15
· Ý Kiến Độc Giả
· Liên lạc tòa soạn
· Gửi bài cho Mạch Sống
· Phiếu Đóng Góp
· Census 2010
· Tìm kiếm

Ghi Danh Nhận Tin
Ghi Danh Nhận Bản Tin Mạch Sống
Tìm Kiếm


Hit Counter
We received
27809825
page views since June 01, 2005
MS78 - 01/09: Dành Thời Gian Để Tự Chăm Sóc

Sức Khoẻ 

Đinh Kim Phượng
BS Nguyễn Ý Đức Chuyển Ngữ

Là người điều phối chương trình HAPP (Chương Trình Ý Thức Về Sức Khoẻ và Phòng Bệnh) của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển có nhiều điều lợi. Điều tích cực nhất có lẽ là dành nhiều thì giờ tìm hiểu phương thức điều trị các loại ung thư để chia sẻ với bệnh nhân và kết nối với nhiều tổ chức cộng đồng khác. Tuy nhiên, điều lý thú nhất là được nghe bệnh nhân chia sẻ các kinh nghiệm của họ về ung thư hoặc các kinh nghiệm của thân nhân họ. Điều không vui duy nhất sau khi tỉm đọc về ung thư và nghe tâm sự của bệnh nhân cũng khiến tôi trở nên hoang tưởng về sức khỏe của chính tôi.



Cách đây mấy tháng, nhũ hoa bên phải của tôi bắt đầu hơi đau. Ban đầu tôi lờ nó đi vì cho là mình còn trẻ, khỏe, làm gì có bệnh. Ngoài ra cũng không có ai trong gia đình tôi bị ung thư và tôi cũng biết rằng trước và trong khi có kinh thì ngực cũng hơi đau.

Sau kinh nguyệt, ngực tôi vẫn còn đau. Tôi có tự khám nhũ hoa, một phương thức để nhìn và sờ nắn cơ quan này. Việc này đôi khi khiến tôi bực mình vì tôi cảm thấy có gì là lạ mà tôi không biết đó là cái gì. Càng tự khám đều đặn tôi càng thấy có sự thay đổi ở nhũ hoa. Tôi thấy vú phải của tôi cộm hơn trước đây và càng ngạc nhiên hơn nữa là tôi thấy có một cục cứng như đá nằm ở bên góc phải vú.

Tôi điện thoại ngay có bác sĩ sản phụ khoa. Bà trấn an tôi là mọi sự đều không sao đâu. Theo bà, phụ nữ bình thường ở tuổi tôi đều có xơ vú như vậy. Đó là chứng xơ nang vú với cục di chuyển cứng gây đau ở cạnh vú.

Phải thú nhận là tôi hoài nghi lời giải thích của bà. Không phải là tôi không tin tưởng ở bà mà chỉ vì tôi mới có một thân chủ than phiền đau bụng và chảy máu. Bác nói là cảm thấy an tâm sau khi hỏi ý kiến bạn bè. Họ nói bác chả có gì mà phải lo và đó có thể chỉ là dấu hiệu của mãn kinh. Bác tin ở bạn và không đi bác sĩ để khám.

Không lâu sau đó, bác bất tỉnh và tỉnh dạy ở trong bệnh viện với tin mới là bác bị ung thư cổ tử cung giai đoạn ba. May mắn là chồng bác có bảo hiểm sức khỏe và bác đang điều trị với hóa chất. Ở giai đoạn 3, bác chỉ có 30% hy vọng sống sót. Trong một khía cạnh nào đó, bác vẫn còn may mắn hơn nhiều phụ nữ khác. Nhiều người không khám phá ra bệnh cho tới khi ở giai đoạn 4 hoặc giai đoạn cuối của ung thư cổ tử cung mà tỷ lệ sống sót chỉ còn là 15%.

Hai ngày hôm sau, tôi tới bác sĩ sản khoa của tôi để tiếp tục theo dõi bệnh tình. Tôi muốn biết chắc chắn là số phận tôi không giống như bác thân chủ của tôi. Bác đã coi thường triệu chứng của mình và phải trả một giá quá đắt.

Sau khi tự tay khám, bác sĩ cho tôi hay vú bên phải tôi hơi to hơn nhưng mọi sự vẫn bình thường và khuyên tôi không nên e ngại. Tôi vẫn cảm thấy không an tâm và yêu cầu bà giới thiệu tôi đi làm siêu âm vú phải. Bà trao cho tôi giấy giới thiệu và mấy tờ tài liệu để đọc thêm. Trước đây tôi đọc nhiều về ung thư vú nhưng chưa bao giờ đọc về u xơ.

Mấy ngày sau, nằm trên bàn siêu âm, vị chuyên viên nói là tôi không nên e ngại gì. Cô ta nhắc lại y chang các điều mà bác sĩ của tôi đã nói. Tránh cà phê, súc cù là, thực phẩm quá mặn vì những thứ này làm vú sưng, đau hơn.

Hai tuần lễ sau, tôi trở lại phóng mạch của bác sĩ và lần này là để theo dõi siêu âm. Bà ta nói đã coi phim và thấy mọi sự vẫn như thường. Để giảm đau, bà cho tôi dùng dầu của cây evening primorose, một chất mà các nghiên cứu bên Âu châu cho là có thể làm giảm đau u xơ vú.

Sáu tháng đã trôi qua kể từ khi tôi tham khảo ý kiến bác sĩ riêng và bác sĩ chuyên môn. Mặc dù đã theo chỉ dẫn của các vị đó mà tôi vẫn cảm thấy đau đau ở vú phải. Tôi được cho biết là một trong nhiều người không may mắn bị u xơ vú. Nhưng tôi may mắn là đã nắm vững mọi dữ kiện. Tôi đã làm đủ mọi thứ để được an tâm. Tôi tiếp tục tự khám vú và giữ hẹn với bác sĩ. Bây giờ, tôi tự chăm sóc đời sống và sức khỏe của tôi bằng cách thay đổi dinh dưỡng và vận động cơ thể nhiều hơn. Không bao giờ chúng ta bắt đầu những việc này quá sớm đâu.

Lời nhắn nhủ của tôi với tất cả phụ nữ là: Nếu thấy một cục ở vú, chẩy máu bất thường, một đau đớn kéo dài, đừng bao giờ để kệ chúng mà không hỏi ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt. Quý vị hiểu rõ cơ thể của mình. Quý vị không muốn trở thành một con số thống kê như người phụ nữ chuyên nghe lời ước đoán của bạn bè. Bà ta đã suýt nữa mất mạng vì bệnh ung thư cổ tử cung.

Chritina Applegate, một diễn viên nổi danh, mới được chẩn đoán bị ung thư vú ở tuổi 36.

Sự việc này đưa tới cần chụp hình nhũ hoa mặc dù có vài tranh cãi về tuổi nào cần bắt đầu thực hiện. Các nhà chuyên môn chưa đồng ý về bao lâu phụ nữ cần chụp hình. Hội Ung thư Hoa Kỳ đề nghị phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên chụp một lần mỗi 1 hoặc 2 năm.

Trong trường hợp của Christina, bà được coi như có nhiều rủi ro vì có người trong gia đình bị ung thư vú. Mẹ của bà, Nancy Priddy, là người sống sót nhiều lần với ung thư vú. Trong cuộc phỏng vấn độc quyền của đài ABC, tôi biết là Christina bắt đầu làm mammogram cách đây 6 năm, khi bà 30 tuổi. Nếu bà đợi tới tuổi 40 mới làm thì có thể là quá trễ.

Vào ngày 25 tháng 8 khi tôi đang điền giấy tờ xin chụp hình vú cho một thân chủ của tôi ở xe khám bệnh lưu động George Washington, một người đàn bà xuật hiện, cho rằng bà ta có thể chụp ngay. Sau khi được nghe giải thích là 25 người chụp hình hôm nay đã ghi danh từ trước và văn phòng không chụp nếu không hẹn trước. Bà ta khóc lóc, cho hay là vú đau rất nhiều và chảy nước ở vú từ 6 tháng qua. Bà chưa đi bác sĩ vì vừa mới tới dưới dạng di dân, không có bảo hiểm sức khỏe. Bà cho biết chồng bà làm việc tại một tiệm ăn với giờ giấc bất thường và bà phải chăm sóc 2 đứa con đồng thời trông trẻ và nấu cơm thêm cho một gia đình khác. Bà rất bực mình nếu có chuyện gì xảy ra cho bà, không ai chăm sóc các con gái của bà.

Tôi cảm thấy buồn vì không giúp được bà ta. Tôi chỉ còn có cách là lấy tất cả các dữ kiện và hứa với bà là tôi sẽ làm mọi điều có thể giúp bà. Dù tôi đã cố gắng giải thích là xe khám bệnh từ chối người không ghi danh nhất là bệnh nhân có triệu chứng, tôi biết là bà không chịu hiểu lời giải thích của tôi. Tôi biết là bà hoảng sợ và thất vọng và khi bà ta khóc, tôi cũng không cầm được nước mắt.

Hôm nay tôi vui mừng cho bà hay là bà sẽ được làm Pap smear và được nhân viên y tế khám nhũ hoa lần đầu tiên. Sau đó bà sẽ được bác sĩ phụ khoa giới thiệu đi chụp hình vú. Vì hoàn cảnh của bà, tôi đã lấy hẹn chụp hình định bệnh cho bà. Bây giờ chỉ còn đợi giấy giới thiệu vì bà chỉ mới 37 tuổi.

Mới làm điều hợp viên cho chương trình HAPP gần hai năm mà tôi đã biết có 6 phụ nữ tuổi 45 và trẻ hơn đã thua trong cuộc chiến với ung thư cổ tử cung. Còn không biết bao nhiêu phụ nữ khác được biết có ung thư vú và cổ từ cung vào giai đoạn cuối của bệnh.

Phụ nữ Việt Nam có tỷ lệ bệnh và tử vong cao nhất (43/100.000) trong số các phụ nữ gốc Á châu, năm lần cao hơn phụ nữ gốc Caucase. Tuy nhiên phụ nữ Việt Nam có tỷ lệ thấp nhât trong nhóm dân thiểu số về sàng lọc ung thư cổ tử cung. Với tỷ lệ 37.5/100.000, ung thư vú là nguyên nhân tử vong nhiều thứ nhì sau ung thư cổ tử cung ở phụ nữ Việt Nam. Tôi biết là tỷ lệ ung thư vú cao ở phụ nữ Việt Nam, nhưng tôi hoàn toàn sửng sốt khi thấy rằng chỉ trong một ngày sàng lọc trong năm nay đã có 18 phụ nữ có kết quả không bình thường. Đó là 50%.

Khi tôi mới làm công việc này, tôi không có được ½ số thân chủ mà tôi có hiện nay. Chương trình sàng lọc là chương trình rất khó mà phổ biến, cổ võ. Tôi cố gắng hết sức để đi vào cộng đồng. Tôi có mặt tại bất cứ buổi họp mặt đồng hương nào với những tờ tài liệu nói về bệnh. Những ánh mắt lơ là, như có ý nói "cô này khùng à" hoặc "Hãy bước lẹ lên để cô ta không kịp trao cho mình mấy tờ giấy" đều làm tôi đau lòng. Đau lòng hơn nữa là khi nhận ra thái độ lạnh lùng mỗi khi tôi kêu điện thoại. Trong 2 tháng đầu ở chương trình, tôi nhớ là tôi khóc mỗi hai ngày. Mỗi người tôi điện thoại đều lịch sự cảm ơn sự giúp đỡ nhưng họ đều nói là không có thì giờ và nghĩ là không cần.

Sau hai tháng cố gắng nhưng thất bại trong cộng đống người Việt, tôi bắt đầu viết bài và nói trên đài phát thanh. Bài viết về dì một người bạn đã qua đời vì ung thư cổ tử cung ở tuổi rất trẻ đã được mấy độc giả và thính giả để ý. Một lần điện thoại rồi hai lần, ba lần và cứ thế mà tiến. Đó là sự khởi đầu.

Bây giờ, khi thân chủ kêu tôi, phần hướng dẫn bệnh nhân trong chương trình của tôi bắt đầu. Tôi có thể mở đầu nói với họ về các sự kiện, giải thích sự quan trọng của sàng lọc phòng ngừa, và giải thích phải làm gì nếu không có bảo hiểm sức khỏe. Rỉ tai quảng cáo bằng miệng trở thành phương tiện hữu hiệu nhất cho chương trình của tôi.

Khi chương tình ung thư cổ tử cung và vú của tôi đã có đà tiến tới, tôi bắt đầu tập trung vào Viêm gan B và ung thư gan.

Đàn ông Việt nam có tỷ lệ ung thư gan cao nhất trong số các chủng tộc và thiểu số. Mức độ ung thư gan ở người Mỹ gốc Việt là 11.3 lần cao hơn người da trắng, tức là 41.8/100.000 người. Tôi có may mắn được làm việc với bác sĩ Trần Văn Sáng, là người rất quan tâm tới cộng đồng. Ông đã giúp đỡ chương trình của tôi rất nhiều bằng cách cung cấp sàng lọc viêm gan B và C miễn phí vào ngày tôi ghi danh thân chủ. Chúng tôi đã làm việc với nhau trong 8 buổi sàng lọc, mỗi buổi kéo dài 3 giờ tại phòng khám bệnh của bác sĩ Sáng.

Chúng tôi đã kiểm tra 150 người cả nam lẫn nữ. Trong số này, 13 người dương tính với Viêm gan B, ba dương tính với viêm gan C. Con số này không bao gồm những người đã ghi danh, biết là dương tính nhưng cứ muốn thử lại. Và những người mà tôi đã nói chuyện và họ lấy làm tiếc là đã truyền bệnh cho vợ hoặc một bà mẹ truyền bệnh cho con. Cả bà mẹ và ông chồng đều bị viêm gan B nhưng bà ta không hiểu tại sao con trai lớn nhất của bà thử máu dương tính mà hai cháu bé lại âm tính. Sau khi hỏi kỹ, tôi được cho biết là cháu lớn sinh ở Việt nam, hai cháu nhỏ sanh ở Mỹ. Bà nhớ ra rằng đã phải vào bệnh viện nhiều lần và được nhân viên bệnh viện đưa cho nhiều tài liệu để đọc. Rồi bà biết là con trai lớn nhiễm bệnh qua sự lan truyền chiều dọc từ mẹ sang con. Lan truyền từ mẹ sang con ngay sau hoặc trước khi sanh xảy ra với một số bệnh như HIV, viêm gan B hoặc C.

Trước khi làm chương trình viêm gan B, tôi không biết là nhiều người bị nhiễm viêm gan B. Điều ngạc nhiên hơn nữa là số người với thân nhân bị nhiễm bệnh hoặc số người qua đời vì ung thư gan. Được sự khích lệ từ những người này trong cộng đồng, tôi đã hợp tác với bác sĩ Sáng, và công ty nghiên cứu Gilead Sciences, để thực hiện chương tình uống thuốc một ngày để điều trị các bệnh nhân bị viêm gan B mãn tính. Chúng tôi vẫn hợp tác để cung cấp các buổi hội thảo và tài liệu bằng tiếng Việt cho cộng đồng.

Một lần nữa tôi xin nhấn mạnh là chương trình này không phải dễ dàng. Nhưng cái mà tôi có thể thành thực nói ra là tôi thích những việc mà tôi làm. Đây không chỉ là một công việc cho tôi. Đây là một đam mê và một tình thương yêu đối với cộng đồng. Trong xã hội có sẵn rất nhiều chương trình phúc lợi, và tôi rất hân hạnh đã có cơ hội phục vụ cộng đồng người Việt để kết nối họ với các nguồn tài nguyên này.

[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]

Posted on Monday, December 08 @ 10:56:34 EST by ngochuynh
 
Related Links
· More about Sức Khoẻ
· News by ngochuynh


Most read story about Sức Khoẻ:
Huyết Trắng và Viêm Âm Đạo

Article Rating
Average Score: 0
Votes: 0

Please take a second and vote for this article:

Excellent
Very Good
Good
Regular
Bad

Options

 Printer Friendly Printer Friendly


Associated Topics

Sức Khoẻ


 
Copyright 2005 by MachSong, Inc.
PHP-Nuke 2004 by Francisco Burzi
Mach Song Online.
Publisher: Nguyen Dinh Thang