Mạch Sống Online
· Truyền Thông Mạch Sống
· Trang Nhà BPSOS
· Chống Nạn Buôn Người


Chuyên Mục

:: HÃY CỨU CỒN DẦU
:: ĐÒI TÀI SẢN
:: NGÀY VẬN ĐỘNG CHO VN

40 Năm Tị Nạn
An Toàn Lao Động
Bạo Hành Gia Đình
Chống Nạn Buôn Người
Chủ Quyền Quốc Gia
Cứu Trợ Thiên Tai
Di Dân & Nhập Tịch
Định Cư Nhân Đạo
Lịch Sử Qua Lời Kể
Mái Ấm Gia Đình
Nhân Quyền
Nhân Vật Trong Tháng
Phát Triển Cộng Đồng
Quan Điểm
Sống Đẹp
Sức Khoẻ
Tài Chánh
Tị Nạn
Thế Hệ Trẻ
Thư Toà Soạn
Tin Cập Nhật
Tin Sinh Hoạt
Tin Trang Nhất
Tin Tức Thời Sự
Truyện Ngắn
TPP
Tuổi Hạc
Tù Nhân Lương Tâm
Tự Do Tôn Giáo
Văn Khố Thuyền Nhân
Xoá Bỏ Tra Tấn

Chức Năng Thông Dụng
· Đọc Theo Chủ Đề
· Đọc Theo Số Báo
· Ghi Danh vào Email List
· Quảng Bá Mạch Sống
· Top 15
· Ý Kiến Độc Giả
· Liên lạc tòa soạn
· Gửi bài cho Mạch Sống
· Phiếu Đóng Góp
· Census 2010
· Tìm kiếm

Ghi Danh Nhận Tin
Ghi Danh Nhận Bản Tin Mạch Sống
Tìm Kiếm


Hit Counter
We received
27814788
page views since June 01, 2005
MS70 - 05/08: Ung Thư Ruột Già

Sức Khoẻ

Lại Thái Bình

I/ Nguyên nhân:

Cần chú ý ở đây về các yếu tố gây ung thư ruột già. Nên biết là 80% trường hợp ung thư ruột già là do ngoại cảnh, tức yếu tố bên ngoài và chỉ 20% là do di truyền.

Các yếu tố thuận lợi khiến cho người ta dễ bị ung thư ruột như sau:



1. Tuổi tác: hai phần ba trường hợp bệnh nhân trên 50 tuổi.

2. Theo các cuộc khảo sát thì bệnh thường gặp ở các nước công nghệ phương tây. Tại đây thực đơn hàng ngày thường nhiều mỡ, thịt đỏ, dư thừa năng lượng do quá nhiều chất bổ dưỡng và rượu, nhưng lại thiếu các thức ăn có chất sợi như rau trái. Cũng như người dân ở đây ít vận động cơ thể do cuộc sống quá văn minh và cơ khí hóa và tự động hóa mọi sự. Thịt đỏ ở đây là thịt bò, thịt heo, thịt cừu chẳng hạn.

3. Hút thuốc.

4. Một số bệnh viêm nhiễm đường ruột kinh niên, như bệnh viêm loét ruột già hay bệnh Crohn (Crohn’s colitis).

5. Bướu nho (Polyp)*, một loại bưới thịt (fleshy tumor) ở ruột già, hay trước đây đã bị ung thư ruột già.

*Polyp: dịch là bướu nho, vì bướu này hinh dáng bề ngoài trông mọng và đục như một trái nho tươi, lại thường có cuống. Ngược lại với bướu gai (papilloma) trông xù xì.

6. Ung thư buồng trứng, tử cung và tuyến vú có thể làm gia tăng khả năng bị ung thư ruột già. Hay trong gia đình có ai bị các loại ung thư trên cũng có ảnh huởng tương tự.

7. Theo khảo cứu hình như ít nhất 200 yếu tố di truyền (genes) nằm trên nhiễm sắc thể số 9 có liên quan đến ung thư hay bướu nho (colon polyp) ở ruột già.

II. Triệu chứng:

Những triệu chứng sau có thể gợi ý ung thư ruột già. Xin nhấn mạnh chỉ là gợi ý, chứ không chính xác hoàn toàn. Chúng có thể đứng riêng rẽ hay phồi hợp với nhau :

1. Thay đổi thói quen đại tiện. Chẳng hạn như bị bón hay tiêu chảy hay xen kẽ bón và tiêu chảy. Phân có thể vừa dài vừa nhỏ như sợi ru-băng.

2. Có máu trong phân. Thông thường không thấy bằng mắt thường vì ung thư làm chảy máu ruột rất ít (occult).

Tuy nhiên theo thời gian thì các triệu chứng thiếu máu dần dần xuất hiện do thiếu máu kinh niên do thiếu chất sắt (bị mất đi mà không bồi hoàn lại được).

Các triệu chứng thiếu máu này thường rất mơ hồ, như mệt mỏi, yếu người, hồi hộp.

3. Đau bụng âm ỉ, mơ hồ, không rõ vị trí, hay đau bụng co thắt; hay cảm giác đầy bụng sau khi đại tiện.

Các triệu chứng nghẹt ruột (obstruction) xuất hiện chậm, khi bướu ung thư đã phát triển nhiều.

Xuống ký; hiếm khi buồn nôn hay ói mửa.

III. Truy tầm và định bệnh:

Truy tầm ung thư ở các loại ung thư khác, như ung thư vú, phổi... là cố tìm cho ra sang thương ung thư lúc còn rất nhỏ ở giai đoạn tiên khởi. Nhưng ở ung thư ruột già là cố tìm ra loại bướu nho (colon polyp) ở ruột già.

Bướu nho thường gặp ở ruột già, nhất là khi tuổi càng lớn. Khoảng 50% người già trên 60 tuổi có ít nhất một cái bướu nho trong ruột già. Nghĩa là trong toàn bộ ruột già người ta có thể bị nhiều chỗ có bướu này.

Bướu nho có thể là bướu lành; nhưng cũng có thể là là loại tiền ung thư, vì sau chừng 5 năm hay lâu hơn nữa sẽ biến thành ung thư ruột già. Vì thế cần phải theo dõi kỹ càng sau khi đã cắt bỏ bướu nho từ ruột già đi.

Cắt bỏ bướu nho rồi, nhưng các nguyên nhân để mọc bướu này vẫn còn đó, nên bướu có thể tái xuất hiện sau đó và có thể biến thành ung thư theo thời gian như đã nói trên.

Loại bướu nho nào sẽ hóa ung thư?

Loại colon polyp có tên riêng là adenomatous polyps hay Adenomas. Loại này chiếm khoảng 75% colon polyps. Loại này chia ra làm nhiều hạng khi khảo sát dưới kính hiển vi. Loại villous adenomas thường hóa ung thư nhất, kế đó là loại tubular adenomas.

Bướu nho càng to càng dễ hóa ung thư hơn. Khi bướu khoảng 2 cm (một inch) thì trên 20% sẽ có khả năng hóa ra ung thư sau này.

Làm sao truy tầm bướu nho ruột già ?

Nội soi ruột già (colonoscopy) và chụp hình quang tuyến là những phương pháp thường dùng.

Nội soi ruột già thực hiện bằng nhiều cách khác nhau, nhưng chung qui là cho một ống thông qua hậu môn để quan sát trực tiếp thành trong ruột già. Qua đó có thể đồng thời vừa quan sát, vừa thử thịt (biopsy) để định bệnh, kèm theo chữa trị nếu điều kiện thuận lợi cho phép thực hiện được.

Chụp hình quang tuyến sau khi bơm chất cản quang là chất ba-rít (barium) vào trong lòng ruột cho phép xem gián tiếp ruột già hay phuơng pháp chuyên biệt hơn là Double Contrast BE (DCBE).

Hiện nay trong ngành quang tuyến, khi cần người ta còn sử dụng cả những phương pháp tân kỳ khác, như chụp cắt lát (CT scan; Computed Tomography Scan) hay hiệu ứng từ (MRI; Magnetic Resonance Imaging)

Khám lâm sàng ruột già là gì ?

Người bệnh hay người khỏe mạnh đến phòng mạch cho bác sĩ khám bệnh, hay kiểm tra sức khoẻ định kỳ là điều nên làm khi ở một độ tuổi nào đó hay bị các chứng bệnh đã được cơ quan y tế nhà nước khuyến cáo.

Những người lớn tuổi nên đến phòng mạch bác sĩ xin khám kiểm tra một số cơ quan trong người. Thí dụ như kiểm tra vú, nhiếp hộ tuyến ở đàn ông và cổ tử cung ở phụ nữ, ruôt già ở cả hai phái nam và nữ.

Riêng về truy tầm ung thư ruột già bao gồm cả trực tràng (rectum) và hậu môn cũng như nhiếp hộ tuyến, bác sĩ sẽ thăm dò hậu môn bằng tay có đeo găng và bôi chất trơn láng qua hậu môn.

Sau khi khám song, nhân tiện bác sĩ sẽ nhìn qua phẩn dính trên găng tay, để xem có dính máu hay không ?

Rồi dùng hoá chất thử phân xem có dính chút máu mà mắt thường không thấy được.

Truy tìm máu trong phân (FOBT) là sao?

Có một số trường hợp ung thư ruột già gây xuât huyết nơi bị ung thư, cho nên bác sĩ đã cho thử tìm có máu, có thể rất ít không nhận diện ra bẳng mắt thường, trong phân hay không?

Cũng nên biết là nếu kết quả âm tính cũng chưa loại bỏ là bệnh nhân không bị ung thư vì chỉ có một nửa trường hợp ung thư ruột già có kết quả dương tính mà thôi.

Nếu kết quả dương tính thì cần phải khám toàn bộ ruột già bằng các phương pháp nói trên, như nội soi hay quang tuyến.

Tóm lại, DRE và FOBT là những phương pháp truy tầm dễ làm và rẻ tiền có thể thực hiện hàng năm nơi phòng mạch bác sĩ để kiểm tra sức khoẻ hàng năm ở người lớn tuổi.

Thử máu:

Có khi ung thư sản xuất ra chất đạm (proteins) đặc biệt nào đó và chất này hiện diện hay tăng cao trong máu, mà người ta gọi là "tumor marker". Trong một số loại ung thư ruột già có chất gọi là kháng nguyên phôi gây ung thư trong máu. Thật ra chất này chỉ tiện dụng để theo dõi sau khi ung thư được điều trị, nếu như có hiện diện trong máu.

Thử thịt (biopsy):

Trong hầu hết mọi trường hợp của mọi loại ung thư, chỉ có thử thịt mới xác nhận 100 % là bị ung thư hay không.

Sau khi truy tầm và thấy có gì lạ, như bướu nho hay một vùng sang thương (lesions) nghi ngờ có biểu hiệu của ung thư thì cần phải thử thịt ngay để định bệnh chính xác (positive diagnosis) là bệnh gì? Ung thư hay chăng?

Có định ra bệnh chbính xác mới có thể thu xếp trị liệu hiệu quả. Định bệnh sai sẽ chữa sai và dĩ nhiên "tiền mất tật mang", có khi nguy hiểm chêt người.

IV/ Tóm tắt:

Hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo theo dõi để truy tầm ung thư ruột già ở các người già bình thường khi bước vào lứa tuổi trên 50 theo phác đồ như sau :

1/ Mỗi năm làm FOBT
2/ Nội soi ruột già phần dưới cùng khi tới 50 tuổi.
3/ Sau đó nội soi như thế mỗi năm năm.
4/ DCBE mỗi năm năm
5/ Nội soi toàn diện ruột già mỗi mười năm.

[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]

Posted on Friday, May 02 @ 16:15:45 EDT by ngochuynh
 
Related Links
· More about Sức Khoẻ
· News by ngochuynh


Most read story about Sức Khoẻ:
Huyết Trắng và Viêm Âm Đạo

Article Rating
Average Score: 5
Votes: 1


Please take a second and vote for this article:

Excellent
Very Good
Good
Regular
Bad

Options

 Printer Friendly Printer Friendly


Associated Topics

Sức Khoẻ


 
Copyright 2005 by MachSong, Inc.
PHP-Nuke 2004 by Francisco Burzi
Mach Song Online.
Publisher: Nguyen Dinh Thang