Cho Mùa Thuế Sắp Tới

Bài này nằm trong loạt bài về quyền lợi và nghĩa vụ của người đóng thuế trong chương trình TAVILI (Trợ Giúp Khai Thuế Cho Người Việt Có Thu Nhập Thấp), được tài trợ bởi chương trình IRS/LITC của Sở Thuế Liên Bang.

Một trong những vấn đề nhức đầu trong cuộc sống ở Hoa Kỳ là khai thuế hàng năm. Người Mỹ có câu nói nửa đùa nửa thật rằng trên đời này chỉ có hai điều không ai tránh thoát khỏi: tử thần và sở thuế.

Đằng nào cũng phải khai thuế, thế nên chúng ta cần hiểu rõ những điểm căn bản và chuẩn bị sớm thì sẽ tiết kiệm được nhiều thời giờ, tránh được nhiêu khê, và có khi lấy về được số tiền thuế đáng kể. Chính sách thuế vụ ở Hoa Kỳ có nhiều phức tạp và có những nguyên tắc lạ lùng đối với người Việt tị nạn và di dân. Chẳng hạn, nhiều người Việt mới đến Hoa Kỳ không thể nào hiểu được là trong nhiều trường hợp chính phủ lại đóng thuế ngược lại cho dân. Trong thời gian qua, Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển đã giúp cho hàng trăm gia đình lấy về lại từ vài chục đến vài ngàn Mỹ kim tiền thuế đóng ngược như vậy.

Sau đây là những điểm chính yếu mà quý vị cần chuẩn bị sẵn sàng trước cuối năm nay.

(1) Những ai đang đi làm thì cần cập nhật hồ sơ W-4 với chủ nhân. Có nhiều trường hợp đã quên không cập nhật sau khi có những thay đổi liên quan đến mức thuế (như lập gia đình, ly dị, v.v.). Cũng cần phối kiểm xem chủ nhân có giữ lại phần thuế thu nhập đúng theo luật định hay không, và cần cộng lại các ngân phiếu trả lương để xem chủ nhân có trả đúng tiền lương cho mình hay không.

(2) Quý vị cần tham khảo chuyên viên thuế vụ để xem hàng tháng chủ nhân có khấu trừ phần thuế thu nhập ra khỏi tiền lương của mình một cách đúng đắn hay không. Nếu phần khấu trừ quá ít, thì nghĩa là mình đóng thuế không đủ và đến mùa khai thuế sẽ phải đóng bù nhiều tiền thuế và đôi khi bị phạt.

(3) Điều nên làm là tham khảo chuyên viên thuế vụ trước cuối năm để có được ước lượng về mức thuế sẽ phải đóng. Nếu ước chừng sẽ phải đóng nhiều thuế thì quý vị có thể hỏi các chuyên viên này những cách thức giảm trừ thuế một cách hợp pháp.

(4) Một số cách hợp pháp là đóng tiền vào Quỹ Hưu Trí Cá Nhân (IRA) hay chương trình hưu trí 401(k), trả tiền y phí, hay đóng góp cho các tổ chức bất vụ lợi. Quý vị cũng có thể khấu trừ tiền lãi mua nhà.

(5) Những ai có dịch vụ buôn bán riêng thì có thể khấu trừ một số chi phí dịch vụ cũng như phần tài sản bị giảm giá. Nếu quý vị dùng một phần căn nhà đang ở cho dịch vụ thì cũng có thể tính phần căn nhà ấy vào chi phí dịch vụ.

(6) Nếu quý vị có con đang học đại học và người con vẫn phụ thuộc quý vị về tài chánh, thì quý vị cần giữ một bản của Mẫu 1098-E (Student Loan Interest Statement) hoặc Mẫu 1098-T (Tuition Payments Statement) để khai giảm trừ tiền thuế.

(7) Nhờ một chuyên viên thuế dò lại mẫu khai thuế năm trước để phối kiểm sự chính xác. Chúng tôi đã gặp nhiều mẫu khai thuế điền sai, gây thiệt hại cho người khai thuế từ vài chục đến vài ngàn Mỹ kim.

Cuối cùng điều quý vị cần nhớ là quý vị, chứ không phải là các văn phòng khai thuế, sẽ là người chịu trách nhiệm trước luật pháp nếu có sự sai trái trong vấn đề khai thuế. Khi quý vị bị Sở Thuế kiểm tra, thì người giúp quý vị khai thuế chưa chắc có thẩm quyền để đại diện quý vị trước toà thuế vụ. Quý vị cần tìm người khai thuế có khả năng chuyên môn và lương thiện. Có những văn phòng khai thuế, để câu khách, đã tìm cách khai lắt léo để lấy về cho thân chủ nhiều tiền thuế. Nhưng rồi nhiều thân chủ này đã trở thành khổ chủ khi bị sở thuế kiểm tra và điều tra. Họ không những phải trả lại tiền thuế, mà còn bị mất nhiều thời giờ và phải đóng tiền phạt vì tội khai thuế sai trái. Chúng ta ít nghe đến những trường hợp này vì họ chỉ biết cắn răng mà chịu, không dám bày tỏ cùng ai.

Tốt nhất là chuẩn bị sớm và kỹ lưỡng để không phải đóng nhiều thuế hơn là luật định hoặc để lấy về tối đa tiền thuế theo luật pháp cho phép, nhưng trong tinh thầnï lương thiện để tránh phạm pháp khi bị kiểm tra.