Mất Trợ Cấp Xã Hội Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển Kêu Gọi Đồng Hương Nhập Tịch
Trần Anh
Ngày càng đông người Việt bị mất trợ cấp an sinh phụ trội (SSI) do ảnh hưởng của đạo luật được Quốc Hội Hoa Kỳ thông qua và Tổng Thống Clinton ký năm 1996. Để đối phó, Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển vừa khởi xướng một nỗ lực toàn quốc để khuyến khích và giúp người tị nạn Việt Nam nhập tịch.
Theo đạo luật này, những người tị nạn đến Hoa Kỳ sau ngày 22 tháng 8, 1996 chỉ được hưởng trợ cấp SSI trong 7 năm. Trong năm 2003 đã có 5,331 người tị nạn quá thời hạn này và đã bị cắt SSI.
Trong năm 2005 sẽ có thêm 8,317 người bị mất SSI. Trong thời gian 2005 đến
2009 sẽ có thêm 30 ngàn người bị ảnh hưởng. Và con số này ngày càng tăng.
Cục An Sinh Xã Hội ước lượng sẽ có đến 60 phần trăm số người tị nạn không nhập tịch kịp trước thời điểm 7 năm.
Theo tinh thần của đạo luật, 7 năm là thời gian đủ cho người tị nạn nhập tịch và khi trở thành công dân Hoa Kỳ thì họ tiếp tục được hưởng trợ cấp SSI.
Tuy nhiên trong thực tế nhiều người tị nạn đã gặp trở ngại trong cuộc thi nhập tịch. Chẳng hạn một cuộc nghiên cứu nhiều năm của trường Đại Học Harvard khám phá thấy phẩn đông cựu tù cải tạo Việt Nam đã bị ảnh hưởng trầm trọng của những năm tháng tù đầy, tra tấn, suy dinh dưỡng nên mang triệu chứng mất trí nhớ ngắn, học đâu quên đó. Có nhiều người đã thi đến 5 lần mà không đậu.
Tình trạng nhập tịch sẽ càng khó khăn khi mà Sở Di Trú áp dụng thể thức
mới vào đầu năm 2006. Trong thể thức mới này, người xin nhập tịch sẽ phải thi viết cùng lúc với lăn dấu tay. Sau đó khi vào phỏng vấn thì chỉ thi nói và không dựa vào 100 câu hỏi có thể học thuộc lòng như hiện nay. Thay vào đó, người đi thi phải đọc, được đọc cho nghe một đoạn văn, hay được cho xem một tấm hình cùng lúc với nhiều thí sinh khác và sau đó phải trả lời các câu hỏi trắc nghiệm trong khoảng thời gian quy định.
Nhiều tổ chức tị nạn và di dân chống đối thể thức mới này vì nó sẽ gây trở
ngại cho những ai có hoàn cảnh khó khăn đặc biệt. Trong thể thức hiện nay,
mỗi thí sinh được phỏng vấn riêng rẽ và vị giám khảo có cơ hội cứu xét và tuỳ
nghi châm chước cho những trường hợp đặc biệt tuỳ theo từng cảnh ngộ một.
Thể thức mới đang được thử nghiệm ở một số vùng. Kết quả sơ khởi cho thấy
người Việt Nam gặp trở ngại lớn nhất và có kết quả kém nhất trong tất cả các sắc dân. Không ai hiểu tại sao.
Trong mấy tháng gần đây nhiều tổ chức nhân đạo phục vụ người tị nạn bắt
đầu cảm thấy ảnh hưởng của đạo luật năm 1996. Các tổ chức này phải đối phó với ngày càng nhiều người tị nạn lớn tuổi đến xin giúp đỡ sau khi mất SSI nhưng các tổ chức này đành bó tay. Họ không tìm đâu ra ngân khoản để bù đắp cho số tiền SSI đã bị cắt. Hiện nay mức SSI từ $564 đến $846 mỗi đầu người.
Ngày 25 tháng 3 Dân Biểu Benjamin Cardin (Dân Chủ, Maryland) đưa vào Hạ
Viện dự luật để gia hạn thêm hai năm cho người tị nạn được hưởng SSI vì lý do Sở Di Trú chậm trễ trong việc giải quyết đơn xin nhập tịch sau cuộc khủng bố ngày 11 tháng 9. Tổng Thống Bush đề nghị gia hạn chỉ một năm. Dù là một hay hai năm thì đây cũng chỉ là giải pháp tạm thời.
Cách độc nhất để thoát ra khỏi hiểm nguy bị cắt trợ cấp SSI là nhập tịch.
Từ đầu năm 2003 UBCNVB đã hợp đồng với Tiến Sĩ Robert Weigl, một chuyên gia Hoa Kỳ về tâm lý trị liệu, để phỏng vấn một số đông cựu tù cải tạo Việt Nam, nghiên cứu các dữ kiện thu thập từ các cuộc khảo cứu như ở Đại Học Harvard, và soạn thảo hai tập tài liệu hướng dẫn về thể thức xin miễn thi phần Anh Văn vì lý do sức khoẻ nội tâm. Một tập tài liệu dành cho nhân viên của Uỷ Ban và tập tài liệu kia dùng để hướng dẫn cho các y sĩ và tâm lý gia chẩn bệnh.
Tháng 10 năm 2003 các nhân viên của UBCNVB được Tiền Sĩ Weigl huấn luyện về tài liệu này và sau đó đã thực tập với nhiều chục hồ sơ. UBCNVB cũng đã liên lạc với nhiều văn phòng bác sĩ và bệnh xá ở một số địa phương để hướng dẫn họ về vấn đề xin miễn thi Anh Văn. Đến nay số hồ sơ thành công ngày càng thêm đông.
Bắt đầu tháng 4 này, UBCNVB chính thức phát động trên toàn quốc chiến dịch
thông tin và khuyến khích các cựu tù cải tạo nộp đơn nhập tịch với phần xin miễn thi Anh Văn, nếu hội đủ điều kiện.
Những ai muốn có thêm thông tin về chiến dịch này, xin liên lạc cô Nguyễn
Thành tại số điện thoại 703-538-5510.