Tracy Nguyễn
Đột quỵ là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở Hoa Kỳ. Hơn 800,000 người chết ở Hoa Kỳ mỗi năm do bệnh tim mạch và đột quỵ. Đột quỵ xảy ra khi máu lên năo bị giảm bớt hoặc bị tắc nghẽn. Ḍng máu có thể bị tắc do máu bị đóng cục, tạo thành mảng hoặc do mạch máu bị ṛ rỉ. Đôi khi ḍng máu lên năo bị tắc nghẽn trong một thời gian ngắn.
Nếu có dấu hiệu bị đột quỵ, nhưng các dấu hiệu này biến mất trong vài phút cho tới vài giờ, hiện tượng này gọi là TIA hay "transient ischemic attack" (cơn thiếu máu cục bộ trong thời gian ngắn) hoặc "tiểu đột quỵ". Đây là dấu hiệu cảnh báo rằng đột quỵ có thể xảy ra trong tương lai.
Khi ḍng máu lên năo bị tắc nghẽn, gây tổn thương vĩnh viễn, hiện tượng đó gọi là đột quỵ. Người ta có thể tiến hành các thủ tục khám nghiệm để xác định dạng, địa điểm và nguyên nhân gây tắc nghẽn ḍng máu lên năo.
Các Dấu Hiệu
Các ảnh hưởng của đột quỵ tùy thuộc vào địa điểm và mức độ tổn thương đối với năo. Các dấu hiệu thường xảy ra bất ngờ và có thể bao gồm: tê cứng, ngứa ran hoặc suy nhược ở vùng mặt, tay hoặc chân, thường chỉ ở một bên cơ thể; lú lẫn hoặc ngơ ngác có các vấn đề về phát ngôn; gặp vấn đề khi nh́n bằng một hoặc cả hai mắt; chóng mặt hoặc khó giữ thăng bằng, khó phối hợp cử động hoặc đi lại; bỗng nhiên bị đau đầu dữ dội mà không biết nguyên nhân.
Yếu Tố Gia Tăng Nguy Cơ
Tuổi tác: Nguy cơ bị đột quỵ gia tăng theo tuổi tác. Hai trong số ba trường hợp bị đột quỵ xảy ra với người trên 65 tuổi.
Giới tính: Đàn ông có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn phụ nữ khoảng 25%.
Y sử gia đ́nh: Quư vị có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn b́nh thường nếu người thân trong gia đ́nh quư vị bị: cao huyết áp, mỡ trong máu, TIA hoặc đột quỵ.
Ngoài ra c̣n có nhiều yếu tố khác cũng góp phần gia tăng nguy cơ mắc bệnh nếu như quư vị: mắc bệnh huyết áp cao, tiểu đường, mức cholesterol trong máu cao, bệnh tim hoặc trước đó đă từng bị đột quỵ; quá mập; không vận động hoặc không tập thể dục; tinh thần rất căng thẳng; ăn các loại thực phẩm có nhiều cholesterol và chất béo; hút thuốc hoặc dùng các sản phẩm thuốc lá; uống quá nhiều đồ uống có cồn; dùng các loại ma túy bất hợp pháp; bị thương ở đầu hoặc bệnh liên quan tới chảy máu
Nếu quư vị có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào trong số này, hăy nói chuyện với bác sĩ hoặc y tá để t́m cách kiểm soát các yếu tố đó.
Để Ngăn Ngừa Đột Quỵ
Đột quỵ có thể ngăn ngừa được nếu quư vị loại trừ những yếu tố nguy cơ vừa nêu trên. Vài biện pháp có thể áp dụng: chữa trị các bệnh huyết áp cao, tiểu đường, cholesterol cao và bệnh tim, nếu có; cai thuốc lá; tập thể dục; ăn uống lành mạnh và giảm cân nếu quư vị quá mập; hạn chế dùng đồ uống có chứa cồn, tối đa là từ một tới hai ly một ngày; tránh té ngă, chấn thương.
Hăy nói chuyện với bác sĩ hoặc y tá nếu quư vị có lo ngại hoặc thắc mắc về vấn đề này. Quư vị cũng có thể liên lạc với văn pḥng BPSOS tại 5043 Westfield Ave., Pennsauken, NJ 08110, số điện thoại 856-486-7770. Chúng tôi có thể giúp đỡ quư vị về các thông tin hay liên lạc với bác sĩ hoặc bệnh viện.