Gặp anh Y Soái tại phi trường Bang Kok
Ngày ấy đă đến, chiều 8/2/2012, tôi cùng các thiện nguyện viên của BPSOS đến phi trường Bangkok để cùng tiễn anh Y Soai lên đường. Đúng 18h th́ anh đă có mặt tại phi trường trong tác phong của người lữ hành. Chị Nina gọi: "Anh Y Soai" và lúc đó tôi cũng đồng thời nhận ra nhân vật đặc biệt trong ngày hôm nay. Anh đă nở nụ cười rất tươi nhưng với tác phong cũng rất vội vàng như nắng vàng buổi chiều vậy. Anh vội vàng để mau mau hoàn thành thủ tục để kẻo lỡ chuyến bay. Sự vội vàng đó cũng biểu lộ niềm mong mỏi cho mau cập đến bến bến tự do sau bao năm tháng đợi chờ.
Được biết, anh Y Soai sinh ra tại vùng dân tộc Êđê, tỉnh Đắc Lắc, Việt Nam. Vào năm 2001, anh tham giam cuộc nổi dậy của người dân vùng Tây Nguyên đứng lên đ̣i quyền sống, quyền tự do tôn giáo và yêu cầu nhà cầm quyền Việt Nam tôn trọng nhân quyền. Trong số họ có người đă bị giết chết, có người bị đánh trọng thương, nhiều người bị giam tù. Riêng anh Y Soai cũng bị cầm tù trong thời gian từ ngày 19/9/2002 cho đến 27/3/2003 th́ được tại ngoại nhưng sau đó luôn bị nhà cầm quyền Việt Nam sách nhiễu và kiểm soát. Nên anh đă quyết định đào thoát khỏi Việt Nam cùng với một nhóm người trong làng vào năm 2007.
Anh trải qua bao dặm đường để xin quy chế tỵ nạn, bị UNHCR ở Cambodia từ chối quyền tị nạn; khi sắp bị công an Cambodia bàn giao cho công an Việt Nam, anh dẫn một số đồng bào sắc tộc cùng bỏ trốn sang Thái Lan; tại đây nhóm của họ, gồm cả phụ nữ và trẻ em, bị cảnh sát Thái bắt và đưa vào trại giam để chờ dẫn độ. BPSOS đă làm lại hồ sơ tị nạn, và vận động qua rất nhiều cuộc họp và văn thư để can thiệp về trường hợp của anh Y Soai và cuối cùng UNHCR đă công nhận anh được tỵ nạn vào năm 2011 sau khi luật sư vào trại giam phỏng vấn lại.
Sau đó BPSOS lại phối hợp với một tổ chức Thái Lan để can thiệp cho anh được thả ra khỏi trại giam, với một khoản tiền thế chân khá lớn. Thoát khỏi trại giam cho anh niềm hy vọng mới trong hành tŕnh t́m đến miền đất tự do.
Và hôm nay, chính là ngày đặc biệt của đời anh. Chỉ c̣n ít vài giờ nữa thôi, anh Y Soai sẽ chính thức lên chiếc máy bay từ phi trường Bangkok để đi định cư tại Hoa Kỳ. Trong biến cố vui mừng của cuộc đời, chắc chắn anh có rất nhiều tâm trạng nên tôi tiến đến gần anh và hỏi: "Chào anh, anh thấy tâm trạng của ḿnh thế nào?" Anh cười tươi với bao nỗi niềm và trả lời: "Rất vui anh ạ…" Tôi thiết nghĩ, tâm trạng của anh lúc này cũng chính là tâm trạng của hàng trăm ngàn người Việt trước đây trong ngày được đi định cư sau những năm tháng chờ đợi tại các trại tập trung Thái Lan, Mă lai, Philippines…
Đối với anh Y Soai, thời gian qua anh đă trải nghiệm những chặng đường đầy nước mắt và máu. Với những chuyến hành tŕnh băng sông băng rừng vượt qua các vùng biên giới để xin tỵ nạn tại Cambodia và Thái Lan.
Trong cuộc đời, chắc ai cũng đă từng có những trải nghiệm về sự đợi chờ và đợi chờ trở thành một quy luật tất yếu của con người. Sự đợi chờ của anh Y Soai là mong cho đến ngày cập được đến " bến bờ tự do". Và hôm nay, khi ngày đợi chờ đă đến, niềm vui anh chứa chan, dâng trào hạnh phúc.
Cuộc chia tay: kẻ ở người đi
Trở lại tâm trạng của anh Y Soai, bên niềm vui được đi định cư tại Hoa Kỳ th́ trong anh c̣n niềm thương cho người ở lại. "Buồn v́ những người bạn, người chị, người em đang phải ở lại Thái Lan". Anh chia sẻ cùng tôi.
Đó là gia đ́nh chị H wan Bya,hai bé H. Huynh Bya, Y Juel Bya, và chị H Razoen. Những người này cùng nhóm anh Y Soai đă tẩu thoát khỏi quê hương Việt Nam trước sự đàn áp và sách nhiễu của nhà cầm quyền Việt Nam. Những ngày đầu xuân vừa qua, hai bé và hai chị cũngcó niềm vui mừng khi được Uỷ Ban Nhân Quyền quốc gia Thái Lan bảo lănh ra khỏi Trung tâm Giam Giữ Nhập cư của Thái Lan ở Bangkok. Nhưng nay, họ vẫn phải chờ đợi kết quả của Cao Uỷ Tỵ Nan về tư cách tị nạn để đi định cư tại nước thứ 3.
"Đến ngày phải đi thôi" đó là lời của anh Y Soai khi nghẹn ngào nói lời chia tay những người thân thương của ḿnh đang c̣n phải ở lại Thái Lan xin tỵ nạn.
Tôi chợt nhớ lại về những suy tư của linh mục Nguyễn Tầm Thường trong cuốn sách "nước mắt và hạnh phúc" khi nói về cuộc chia ly. Hay những nỗi niềm thương nhớ nói về sự chia tay của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn trong tác phẩm" như một lời chia tay". Tất cả đều mang âm hưởng của nỗi buồn.
Chứng kiến cuộc chia tay vội vàng của họ, có những khoảnh khắc tôi đă đứng lặng người. Nh́n ánh mắt của hai em bé H. Huynh Bya, Y Juel Bya chan chứa nỗi niềm và đẫm lệ. Mọi người dơi nh́n h́nh bóng của anh YSoai tiến sâu vào pḥng chờ. Tôi đọc được trong thâm sâu nỗi ḷng của các em và hai chị H wan Bya, H Razoen khát vọng cũng có ngày được gặp lại anh Y Soai trên miền đất tự do.
Cuộc chia tay này sao không thương không nhớ được chứ, v́ họ đă cùng nhau trải qua một chặng đường dài, một hành tŕnh đi t́m miền đất tự do với bao đau thương... Nước mắt đă đong đầy và những dấu vết thương tích của thể xác, tinh thần vẫn c̣n in đậm trên con người hai bé, hai chị cũng như anh Y Soai.
Anh Y Soai càng hút sâu vào trong pḥng chờ th́ ánh mắt của người đưa tiễn vẫn c̣n dơi nh́n theo măi. Và thoang thoảng tôi nghe Chị Nina và An Phong gọi một lời trong thinh không: "Hẹn ngày gặp lại anh Y Soai nhé…".
Phi trường Bangkok đă rực sáng ánh điện khi đêm về. Tôi mong cuộc đời anh Y Soai từ nay cũng sẽ sáng nơi miền đất tự do đang chào đón anh.
o 0 o
Hiện có khoảng 800 đồng bào đang lánh nạn ở Thái Lan trước cuộc đàn áp ngày càng leo thang ở Việt Nam. Để đối phó, năm 2010 BPSOS phối hợp với một tổ chức địa phương để thành lập Văn Pḥng Trợ Giúp Pháp Lư ở Bangkok. Chúng tôi rất cần sự tiếp tay của mọi người có ḷng với đồng bào, của những cựu thuyền nhân đă từng sống qua cuộc đời tỵ nạn, của những tổ chức từ thiện, và của tất cả những ai quan tâm đến thân phận của những nhà đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo giờ đây đang phải lánh nạn v́ bị đàn áp và truy lùng. Mỗi người một tay, góp gió thành băo.
Mọi đóng góp sẽ được cấp giấy trừ thuế và xin gởi về:
BPSOS/RCS
PO Box 8065
Falls Church, VA 22041 - U.S.A.