Thương Nguyên
Tháng Ba, tiết xuân đang đến nên trời chợt lạnh rồi chợt ấm. Đối với những tâm hồn thi sĩ, mùa xuân đẹp như một bài thơ t́nh ái, reo vui như một bài ca hạnh phúc. Mùa xuân mang t́nh yêu đến cho đời, cho người. Trong thực tế, có được t́nh yêu trung thực là một việc không dễ. Duy tŕ được một t́nh yêu chân chính qua mọi thăng trầm của suốt cuộc sống lại càng khó hơn, nhất là trong đời sống hôn nhân.
Để tiếp tục nghiên cứu về tiêu đề t́nh yêu gia đ́nh, trong tháng này chúng ta hăy cùng nhau thiết lập những nhận định cụ thể và t́m những phương thức giúp cải tiến và duy tŕ đời sống hôn nhân. Vậy đâu là những bí quyết để duy tŕ đời sống hôn nhân? Và đâu là ch́a khoá để mở cánh cửa hạnh phúc gia đ́nh?
Có rất nhiều phương thức giúp cải tiến và duy tŕ đời sống hôn nhân. Những nguyên tắc chính được tóm gọn qua ba phương diện: tâm lư, tinh thần, và thể lư.
Phương Diện Tâm Lư
Các chuyên gia đă đề nghị những phương thức sau đây, bắt đầu bằng vần V, dành cho người Vợ, trong việc duy tŕ t́nh yêu gia đ́nh.
1) Vui Tươi: Nụ cười là chiếc cầu nối kết những mật thiết trong t́nh yêu, là bước đầu tiên đem hạnh phúc đến với gia đ́nh. Nụ cười xua tan đi mọi buồn phiền, giúp đời sống gia đ́nh thanh thản, đầm ấm và hạnh phúc. Người vợ vui tươi sẽ tạo được sự gắn bó với chồng và con cái. Một gia đ́nh vui tươi sẽ tạo được bầu khí ấm cúng, thương yêu. Kèm với một căn nhà trật tự, ngăn nắp sạch sẽ, và một bữa ăn chuẩn bị chu đáo, một nụ cười chân thành là hơi ấm của người vợ mang lại cho người chồng sau một ngày lao động vất vả, hay là sau những giờ phút căng thẳng v́ bổn phận. Sự vui tươi là ḍng suối mát, làm tăng sự hưng phấn trong t́nh cảm vợ chồng. Người phụ nữ sẽ không tránh khỏi những thời điểm khó chịu do những kết quả tâm sinh lư gây ra. Nhưng muốn có được cuộc sống hôn nhân hạnh phúc dài lâu th́ người vợ phải hiểu thêm về những điều kiện thể lư, tâm lư, và cần luyện cho ḿnh một thói quen luôn niềm nở, tươi vui trong gia đ́nh, và với những người chung quanh.
2) Vỗ Về: Các cặp vợ chồng hạnh phúc thường biết cách làm phong phú mối quan hệ của họ qua những cử chỉ yêu thương vỗ về an ủi trong các việc nhỏ nhặt hằng ngày. Những hành vi này nói lên sự lưu tâm và ân cần chăm sóc cho nhau. Khi được chăm sóc chu đáo người phối ngẫu cảm thấy ḿnh được yêu và sẽ đáp trả t́nh yêu. Lúc người chồng gặp những điều căng thẳng, một câu nói ngọt ngào của người vợ, một cử chỉ ân cần tŕu mến, một bữa cơm nóng, nhà cửa ngăn nắp, áo quần tươm tất, sẽ an ủi được người chồng và sẽ làm cho t́nh yêu vợ chồng càng thêm gắn bó. Khi yêu, ai cũng muốn được chiều chuộng, chăm sóc, vỗ về. Cổ nhân có câu “thành gia chi thê, bại gia chi thê”. Người vợ là yếu tố thành hay bại trong đời sống gia đ́nh. Người vợ không những là yếu tố quan trọng nhưng c̣n là thành phần căn bản cho việc cải tiến và duy tŕ đời sống gia đ́nh.
3) Vác Đỡ: Đời sống hôn nhân thường không tránh khỏi những mâu thuẫn. Tuy mỗi gia đ́nh đều có những đặc thù riêng, nhưng một cách chung, cuộc sống hôn nhân nào cũng chịu ảnh hưởng về các điều kiện tâm sinh lư nam nữ, con cái, việc mưu sinh, t́nh trạng tài chính, sức khoẻ, đời sống tâm linh, và những tai biến bất ngờ trong cuộc sống. Điều cần thiết là biết cách ứng xử khéo léo để hạn chế những đáng tiếc có thể xảy ra. Người phụ nữ khéo léo biết vác đỡ, dịu dàng, uyển chuyển, tận tụy, đầy thiện cảm, khôn ngoan và đồng cảm với chồng sẽ chiếm được ưu thế trong việc xây đắp hạnh phúc gia đ́nh. Ngoài sự chăm sóc, yêu thương, quan tâm đến công việc, bạn bè, và người thân của nhau, t́nh cảm vợ chồng c̣n cần những ứng xử thích hợp cho các nhu cầu tâm sinh lư. Trong cuộc sống hiện đại, khi gia đ́nh gặp những hoàn cảnh khó khăn về kinh tế, người vợ phải giúp vác đỡ việc mưu sinh, thể hiện vai tṛ chủ động trong việc bảo vệ tài chánh, và giúp củng cố gia đ́nh. Khi biết vác đỡ và đáp ứng được những nhu cầu tâm sinh lư một cách khéo léo, người phụ nữ sẽ giúp gia đ́nh vượt qua được những thời điểm cam go trong cuộc sống.
Về phía người Chồng, các chuyên gia cũng đề nghị những phương thức bắt đầu bằng vần CH.
1) Chấp Nhận: Các nghiên cứu về đời sống hôn nhân cho thấy rằng một trong những bí quyết để xây dựng và cải tiến hạnh phúc hôn nhân là biết thích nghi với tính t́nh của nhau. Trong mối quan hệ vợ chồng, thích nghi là chấp nhận và thông cảm với nhau. Những cặp vợ chồng hạnh phúc thường biết lắng nghe nhau, biết thông cảm và chấp nhận những cá tính, sở thích, thói quen, quan niệm riêng của người bạn đời để h́nh thành nên một số quan điểm chung giữa hai người như cách ứng xử với gia đ́nh hai bên, cách dạy dỗ con cái, cách chi tiêu, v.v. Có lắng nghe với chiều sâu và đặt ḿnh vào vị trí của người bạn đời chúng ta mới hiểu được những nhu cầu, tư tưởng hay lập trường của người phối ngẫu.
Ngoài ra, khi có một chuyện bất đồng trong gia đ́nh, hăy cùng nhau giải quyết trong sự tương kính. Mỗi người đều khao khát được chấp nhận và được yêu thương một cách vô điều kiện. Trong đời sống hôn nhân, chấp nhận nhau là xây dựng những điểm tương đồng, là thông cảm, tôn trọng nhau, và thêm vào đó là sự tương nhượng v́ những dị biệt.
2) Chăm Sóc: Mục đích căn bản của hôn nhân được phản ảnh qua nhu cầu hai người muốn được sống măi bên nhau để yêu thương và chăm sóc nhau. T́nh yêu vợ chồng là mầm sống cần được nuôi dưỡng mỗi ngày qua những cử chỉ yêu thương chăm sóc, nâng niu, và âu yếm. Thống kê cho thấy điều người vợ cần nhất nơi người chồng không phải là nhà cao cửa rộng mà chính là sự yêu thương chăm sóc. Khi được chăm sóc, người phối ngẫu sẽ cảm nhận được sự ngọt ngào êm dịu nồng nàn của t́nh vợ chồng. Với một chút lưu tâm, một cử chỉ ân cần người chồng sẽ chiếm được trọn vẹn trái tim của người phối ngẫu. Thực tế hơn, trong đời sống hằng ngày người chồng cũng có bổn phận đối với vợ, thường xuyên phụ giúp nàng cũng như trong những lúc bất cập. Sự đóng góp của người chồng vào các việc nhà sẽ cho nàng thấy sự nâng đỡ của người chồng. Đồng lao cộng tác nói lên tâm t́nh chia sẻ, thương yêu giữa hai người, và qua đó sẽ làm tăng thêm t́nh yêu cho nhau.
3) Chung Thủy: Một cuộc hôn nhân chân chính bắt nguồn từ t́nh yêu. Khi một đôi t́nh nhân đă quyết định đi đến hôn nhân, cái tâm t́nh sơ giao đó dẫn đến một ước nguyện nối kết với nhau trọn đời. Nguyên tắc tiếp nhận nhau theo một khế ước vĩnh viễn, không tính toán hay vụ lợi đó không thể sống măi được nếu không được cả hai người tiếp tục nuôi dưỡng. Chung thủy là vẫn yêu và yêu cho đến phút cuối đời. Vợ chồng khi cam kết chung thủy với nhau trong mọi hoàn cảnh sẽ khám phá một t́nh yêu sâu xa hơn t́nh yêu lăng mạn họ có lúc ban đầu. T́nh yêu đó được đan kết bởi nhiều sợi dây liên đới vô h́nh của ḷng vị tha, của hy sinh và kiên nhẫn. Một tác giả đă viết: “T́nh yêu không hy sinh là t́nh yêu giả, và hy sinh không t́nh yêu là hy sinh thừa.” Câu này thật thích hợp trong t́nh yêu vợ chồng. Trong hôn nhân, đôi vợ chồng chỉ t́m được hạnh phúc đích thực khi họ muốn t́m và xây dựng hạnh phúc cho người phối ngẫu của ḿnh. Để giúp nhau sống trọn vẹn và chung thủy trong t́nh vợ chồng, cả hai phải luôn dành thời giờ cho nhau, yêu thương và sưởi ấm ḷng nhau. Càng bổ sung nhiều điều tốt đẹp cho nhau, đời sống hôn nhân sẽ càng thêm hạnh phúc. Benjamin Franklin, một trong những người cha thành lập quốc gia Hoa Kỳ, đă nói như sau: “Nơi nào có hôn nhân mà không có t́nh yêu th́ người ta sẽ đi t́m t́nh yêu ở ngoài hôn nhân”. Cuộc đời có nhiều cám dỗ nên khi hôn nhân thiếu vắng t́nh nồng nghĩa sâu sẽ mở ngơ cho sự lừa dối.
Tôi có dịp tiếp xúc với một đôi uyên ương. Người vợ sau một cuộc giải phẩu không may đă bị bại liệt. Chị không c̣n đi đứng như xưa được nữa và phải dùng xe lăn để di chuyển. Tuy vậy, tôi đă tận mắt nh́n thấy cuộc sống hạnh phúc của hai anh chị. Trong những ngày cuối tuần anh thường đẩy xe lăn và cùng chị đi bách bộ, cùng tâm t́nh và vui hưởng những ngày bên nhau. H́nh ảnh người chồng tận tụy chăm sóc và yêu thương vợ đă làm cho tôi vô cùng xúc động. Mẫu mực yêu thương cho dù hoàn cảnh xảy ra thế nào chăng nữa đă nói lên ḷng chung thủy sắt son trong đời sống hôn nhân.
Phương Diện Tinh Thần
1) Bao Dung và Tha Thứ: Vạn vật trong vũ trụ có muôn màu muôn vẻ. Con người lại càng đa dạng hơn. Không một người nào giống người nào từ thể xác, đến tính t́nh và tâm hồn. Bởi lẽ mỗi người được lớn lên trong một gia đ́nh riêng biệt, một thế giới với những điều kiện cùng những bối cảnh có thể nói là duy nhất cho một cá nhân. Hai tâm hồn khác biệt đă đồng t́nh sống với nhau chỉ v́ t́nh yêu. Cũng như hai cực khác nhau của các thỏi nam châm thu hút lẫn nhau, t́nh yêu phát sinh từ những sự khác biệt đó. Nhưng cũng chính những sự khác biệt này tạo ra những xung khắc, những lầm lỗi. Và lỗi lầm nào cũng gây nên một vết thương. Vết thương càng đau khi sự xúc phạm đến từ những người thân yêu, người phối ngẫu hay những người ḿnh tin tưởng. Theo học giả người Pháp, Henri Lacordaire, “nếu bạn muốn luôn luôn được hạnh phúc, hăy luôn luôn tha thứ và chấp nhận nhau.” Tinh thần chấp nhận là một khía cạnh của sự bao dung. Người có ḷng bao dung không những tha thứ mà c̣n sẵn sàng đón nhận những tư tưởng hay lập trường khác với ḿnh để cộng tác và yêu thương. Càng vui ḷng chấp nhận những khác biệt th́ gia đ́nh càng dễ có hạnh phúc.
Một trong những bí quyết để duy tŕ đời sống hôn nhân là tha thứ cho nhau trước khi mặt trời lặn, trước khi đi ngủ. Khi có những xung đột, lúc hoàng hôn buông xuống cũng là thời điểm mà đôi vợ chồng cần nhận lỗi và tha thứ cho nhau. Trong cuộc lễ kỷ niệm 50 năm thành hôn, có người hỏi bí quyết của đôi vợ chồng. Người vợ trả lời: “Sau một cuộc căi vă, không bao giờ chúng tôi đi ngủ mà không xin lỗi lẫn nhau”.
Với trái tim mở rộng, cử chỉ bao dung và ánh mắt tha thứ, người bạn đời sẽ mềm ḷng và cảm động v́ t́nh yêu, sự thông cảm dành cho nhau. T́nh yêu vợ chồng nhờ đó sẽ vượt qua những ích kỷ và sẽ dễ hàn gắn hơn.
Phương Diện Thể Lư
1) Đời sống ái ân: Khi một đôi t́nh nhân mới cưới nhau, cả hai đều biểu lộ sự cuồng nhiệt v́ muốn thể hiện họ là người t́nh tuyệt vời. Nhưng khi giai đoạn mới qua đi, chuyện ái ân sẽ dần trở nên kém hào hứng đối với không ít các cặp vợ chồng. Thống kê cho thấy một trong những lư do rất thông thường là thiếu vắng sự ngọt ngào, nồng nàn và lăng mạn. Nhịp sống hối hả hàng ngày của cuộc sống hiện đại đôi khi nhận ch́m những khao khát và cuồng nhiệt của thuở ban đầu. Ái ân không hẳn chỉ là chuyện chăn gối. Ái ân cũng được thể hiện qua những cử chỉ tŕu mến, những câu nói ngọt ngào, hay một sự vuốt ve. Những cử chỉ yêu thương nhỏ nhặt hằng ngày là những viên gạch xây nên ṭa lâu đài t́nh ái. Bất kỳ điều ǵ nếu chúng ta không cố gắng đều không có kết quả và sự hài ḷng. Triết lư này cũng áp dụng được cho cả chuyện chăn gối. Chuyên gia nghiên cứu của Đại học Warwick, Anh quốc, cho rằng “sự tiếp xúc gần gũi của cơ thể là bộ phận cấu thành quan trọng của cảm giác hạnh phúc”. Một đời sống ái ân hài ḥa hoàn mỹ là ch́a khóa để duy tŕ t́nh yêu giữa vợ chồng thêm mặn nồng và bền vững.
2) Sức Khoẻ: Tổn thất lớn nhất của những cặp vợ chồng không hạnh phúc là sức khoẻ. Nghiên cứu cũng cho thấy những cặp vợ chồng không hạnh phúc thường bị các bệnh về tim mạch, áp huyết cao, v́ cả hai thường xuyên bất măn với người bạn đời của ḿnh. Sự căng thẳng trong hôn nhân, những uất ức bị dồn nén nhiều năm làm tăng nguy cơ bị tim mạch, tổn thương hệ thống miễn nhiễm và làm cho cơ thể bị suy sụp cách nhanh chóng. Thống kê cũng cho thấy những đôi hôn nhân hạnh phúc có lợi về sức khoẻ hơn những người sống độc thân. Kết quả phân tích cũng chứng minh rằng sự hoà hợp trong hạnh phúc của các cặp vợ chồng càng nhiều th́ huyết áp trung b́nh của họ càng thấp. Trên phương diện tâm lư, người được yêu luôn cảm thấy ḿnh vui vẻ, ḥa đồng và ít lo âu phiền năo hơn. Yêu nhiều th́ trẻ lâu.
Ngoài ra, việc chăm sóc cho sức khoẻ c̣n được biểu hiện qua các sinh hoạt thể dục và cách dinh dưỡng trong gia đ́nh, đặc biệt là khi các nội tướng trổ tài nấu những món ăn có lợi cho sức khoẻ. Những chăm sóc nhỏ nhặt từ sự chú trọng đến cách dinh dưỡng trong gia đ́nh, ǵn giữ vóc dáng bản thân và sinh hoạt thể dục chung, tất cả đều có tác dụng rất lớn trong việc duy tŕ hạnh phúc hôn nhân.
Tóm lại, có rất nhiều bí quyết, cũng như những cách thức giúp duy tŕ đời sống hôn nhân. Để dễ nhớ, tôi đă áp dụng những phương thức bắt đầu bằng vần V và CH trong tổ ấm nhỏ bé của gia đ́nh chúng tôi. Những lúc ưu tư về nhịp sống gia đ́nh, chúng tôi lại nhớ đến các vần V và CH th́ niềm vui lại lan toả và như có thêm sức sống: Vui tươi, Vỗ về, Vác đỡ, CHấp nhận, CHăm sóc, và CHung thủy. Với những kỹ thuật này chúng tôi thiết nghĩ đă một phần nào đó t́m được ch́a khóa để mở cánh cửa của hạnh phúc gia đ́nh.
Tháng Ba, tiết xuân đang đến nên trời chợt lạnh rồi chợt ấm. Tâm hồn tôi cũng xanh màu của những lá chồi non, cũng nở những nụ hoa vàng tím. Những nụ hoa rực rỡ của bông lúa yêu thương, của cảm thông nâng đỡ, của bao dung tha thứ, của t́nh chồng nghĩa vợ. Hăy cùng nhau chào đón và ôm ấp hạnh phúc được xây dựng và duy tŕ, như chúng ta đang đón chào mùa xuân mới…
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]