Mach Song - Life Stream - CAMSA: Giải Toả Một Trường Hợp KhÃ³ Khăn

CÃ´ng NhÃ¢n Lao Động NgoÃ i Nước Trước Kinh Tế Suy ThoÃ¡i:
Một Phương Hướng Giải Quyết Ổn Thoả Cho Chủ VÃ Người Lao Động

LTS: Nền kinh tế toÃ n cầu đang suy thoÃ¡i ngÃ y cÃ ng ảnh hưởng đến người Việt đi lao động ở ngoại quốc. Nhiều cÃ´ng nhÃ¢n bị mất việc trước thời hạn hợp đồng. Trường hợp của 28 cÃ´ng nhÃ¢n Hồng Nam thuộc Bang Kedah, Malaysia, dưới đÃ¢y cho thấy rằng nếu chủ vÃ cÃ´ng nhÃ¢n biết điều, thÃ´ng cảm vÃ hợp tÃ¡c với nhau thÃ¬ cÃ³ thể cÃ¹ng nhau giảm thiểu những khÃ³ khăn cho cả đÃ´i bÃªn. Trong vụ nÃ y, Văn PhÃ²ng Hỗ Trợ CÃ´ng NhÃ¢n Việt Nam đÃ£ đÃ³ng vai trÃ² trung gian để tÃ¬m một giải phÃ¡p ổn thoả. Văn phÃ²ng nÃ y, đặt ở Bang Penang, được thÃ nh lập thÃ¡ng 4 năm 2008 do sự phối hợp của LiÃªn Minh CAMSA vÃ tổ chức Tenaganita.

Grace Vu

HONG NAM lÃ một cÃ´ng ty chuyÃªn sản xuất cÃ¡c trang thiết bị điện tử cÃ³ trụ sở chÃnh đặt ở Bang Kedah, ở TÃ¢y Bắc của bÃ¡n đảo Malaysia. Hiện tại cÃ³ 28 cÃ´ng nhÃ¢n cả nam vÃ nữ đang lÃ m việc tại đÃ¢y. Họ đi qua cÃ¡c cÃ´ng ty cung ứng lao động Việt Nam như OSC, VILEXIM, HITECO, PETROSETCO. Một số cÃ´ng nhÃ¢n đến Malaysia ngÃ y 28 thÃ¡ng 8 năm 2006, một số đến ngÃ y 4 thÃ¡ng 9 năm 2006 vÃ số khÃ¡c đến Malaysia ngÃ y 1 thÃ¡ng 3 năm 2007. Lương thoả thuận hÃ ng thÃ¡ng giữa cÃ´ng nhÃ¢n vÃ cÃ´ng ty tối thiểu lÃ 771.75 RM (tương đương với 214 USD) một thÃ¡ng.

Trong những năm thÃ¡ng vừa qua lÃ m việc cho cÃ´ng ty nÃ y tập thể cÃ´ng nhÃ¢n rất hÃ i lÃ²ng về cÃ´ng việc cũng như vấn đề lương bổng. Tuy nhiÃªn, cÃ¡c cÃ´ng nhÃ¢n cÃ³ thắc mắc hai điều: 1) vÃ¬ sao cÃ´ng ty lại cắt trừ chi phÃ điện nước 8-22 RM /người/thÃ¡ng (tương đương 2.2-6 USD) vÃ o lương của họ; 2) vÃ¬ sao cÃ´ng ty lại trừ 160 RM (tương đương 44.4 USD) vÃ o lương của họ khi cÃ´ng ty phÃ¡t xe đạp cho cÃ´ng nhÃ¢n lÃ m phương tiện đi lại từ kÃ½ tÃºc xÃ¡ đến cÃ´ng ty. Trong hợp đồng ghi rất rÃµ ở khoản 1 điều 7 lÃ â€œCÃ´ng ty cung cấp miễn phÃ chỗ ăn ở, điện nước cho cÃ´ng nhÃ¢nâ€¦â€ vÃ điều 14 lÃ â€œCÃ´ng ty cung cấp phương tiện đi lại phÃ¹ hợp miễn phÃ cho cÃ´ng nhÃ¢nâ€¦â€.

NgÃ y 4 thÃ¡ng 12 năm 2008 Ã´ng tổng giÃ¡m đốc cÃ´ng ty cho triệu tập cÃ´ng nhÃ¢n vÃ giải thÃch với họ về tÃ¬nh hÃ¬nh khÃ³ khăn của cÃ´ng ty rằng do ảnh hưởng nền kinh tế toÃ n cầu nÃªn cÃ´ng ty khÃ´ng đảm bảo việc lÃ m bÃ¬nh thường cho cÃ´ng nhÃ¢n. Ã”ng đề nghị cÃ´ng nhÃ¢n nếu ai muốn về nước thÃ¬ ghi tÃªn, cÃ´ng ty sẽ mua vÃ© cho họ về nước, cÃ²n nếu cÃ´ng nhÃ¢n nÃ o muốn ở lại lÃ m việc thÃ¬ sẽ lÃ m 2-4 ngÃ y/tuần hoặc tÃ¹y theo tÃ¬nh hÃ¬nh thực tế của cÃ´ng ty. Một số cÃ´ng nhÃ¢n muốn về nÃªn đÃ£ ghi danh.

VÃ i ngÃ y sau đÃ³ khÃ´ng thấy cÃ´ng ty thÃ´ng bÃ¡o thÃªm tin tức gÃ¬ về ngÃ y về nước. Tập thể cÃ´ng nhÃ¢n đÃ£ rủ nhau nghỉ lÃ m. CÃ´ng ty đÃ£ hai lần cho người đến kÃ½ tÃºc xÃ¡ của cÃ´ng nhÃ¢n nhắc nhở cÃ´ng nhÃ¢n đi lÃ m trở lại. CÃ´ng nhÃ¢n vẫn khÃ´ng chịu đi lÃ m.

Hiện tại cÃ´ng nhÃ¢n đi lÃ m cÃ³ 2 hoặc 4 ngÃ y một tuần, lương hÃ ng thÃ¡ng thấp nhất lÃ 132 RM (tương đương 37 USD) vÃ cao nhất lÃ 568 RM (tuơng đương 158 USD).

NgÃ y 12 thÃ¡ng 12 cÃ´ng nhÃ¢n lÃªn văn phÃ²ng hỏi cÃ´ng ty ngÃ y về nước thÃ¬ cÃ´ng ty trả lời rằng, ai muốn về thÃ¬ viết một đơn tÃ¬nh nguyện xin về nước, nộp tiền thÃ¬ cÃ´ng ty sẽ mua vÃ© hộ chứ cÃ´ng ty hoÃ n toÃ n khÃ´ng chịu trÃ¡ch nhiệm trước sự quyết định về nước của cÃ´ng nhÃ¢n.

CÃ´ng nhÃ¢n rất hoang mang, lo lắng. Họ đÃ£ tÃ¬m đến văn phÃ²ng Penang xin sự giÃºp đỡ. NhÃ¢n viÃªn văn phÃ²ng hướng dẫn họ bước đầu tiÃªn lÃ đi bÃ¡o cÃ¡o Cục Lao Động địa phương để họ đến tận cÃ´ng ty điều tra tÃ¬nh hÃ¬nh thực tế.

NgÃ y 15 thÃ¡ng 12 một số cÃ´ng nhÃ¢n đại diện đi bÃ¡o cÃ¡o Cục Lao Động Sungai Pentani. Quan chức chịu trÃ¡ch nhiệm vụ việc nÃ y hứa sẽ điều tra vÃ giÃºp đỡ cÃ´ng nhÃ¢n giải quyết tÃ¬nh hÃ¬nh.

NgÃ y 18 thÃ¡ng 12 năm 2008 nhÃ¢n viÃªn văn phÃ²ng đÃ£ đến cÃ´ng ty trực tiếp lÃ m việc. Kết quả như sau:

1) CÃ´ng ty thực sự cÃ³ gặp khÃ³ khăn vÃ¬ ảnh hưởng tÃ¬nh hÃ¬nh kinh tế toÃ n cầu. thời gian lÃ m khoảng 2-4 ngÃ y/tuần khÃ´ng ổn định. CÃ´ng ty cÃ³ giải thÃch rÃµ với cÃ´ng nhÃ¢n điều nÃ y. CÃ´ng ty cũng đÃ´ng viÃªn cÃ´ng nhÃ¢n cứ nÃªn đi lÃ m bÃ¬nh thường vÃ họ sẽ trả lương căn bản cho cÃ´ng nhÃ¢n nhưng cÃ´ng nhÃ¢n cÃ¹ng nhau quyết định khÃ´ng đi lÃ m. CÃ´ng nhÃ¢n muốn về nước ngay.

2) CÃ´ng ty cũng giải thÃch thÃªm lÃ hiện tại mua vÃ© về Việt Nam rất khÃ³ nÃªn họ cần thời gian.

3) CÃ´ng ty cÃ³ thu tiền điện nước của cÃ´ng nhÃ¢n vÃ¬ lÃ½ do cÃ´ng nhÃ¢n tự nấu rượu để uống vÃ bÃ¡n nÃªn tiền điện vÃ nước lÃªn rất cao. CÃ´ng ty cho biết họ trừ một phần chi phÃ điện nước vÃ o lương của cÃ´ng nhÃ¢n nhằm hai mục đÃch: 1) Kiểm soÃ¡t được phần nÃ o việc sử dụng điện nước quÃ¡ tải của cÃ´ng nhÃ¢n; 2) Nhằm nÃ¢ng cao Ã½ thức tiết kiệm điện nước của cÃ´ng nhÃ¢n.

4) CÃ´ng ty cÃ³ thu tiền đặt cọc xe đạp mỗi người 160 RM từ phÃa cÃ´ng nhÃ¢n. Số tiền nÃ y sẽ được hoÃ n lại khi cÃ´ng nhÃ¢n về nước.

Về phÃa cÃ´ng nhÃ¢n Việt Nam, họ mong muốn về ngay, lo sợ ở lại đi lÃ m khÃ´ng đủ ăn. Hơn nữa cũng khÃ´ng cÃ³ người giải thÃch cho họ một cÃ¡ch tường tận để họ hiểu thấu, cÃ¹ng hợp tÃ¡c với cÃ´ng ty trong lÃºc khÃ³ khăn nÃ y.

Buổi lÃ m việc với cÃ´ng ty cÃ³ hai nhÃ¢n viÃªn Văn PhÃ²ng Hỗ Trợ CÃ´ng NhÃ¢n Việt Nam tại Penang, hai nhÃ¢n viÃªn phÃ²ng nhÃ¢n sự của cÃ´ng ty, 6 cÃ´ng nhÃ¢n Việt Nam, vÃ 2 cÃ´ng nhÃ¢n người Hoa. CÃ¡c bÃªn đồng Ã½ với việc phÃ n nÃ n của cÃ´ng nhÃ¢n cũng như lời giải thÃch từ phÃa cÃ´ng ty. Văn phÃ²ng Penang đÃ£ giÃºp cÃ´ng nhÃ¢n vÃ cÃ´ng ty thảo một đơn thoả thuận ngắn gọn. Dưới đÃ¢y lÃ những điểm chÃnh trong văn bản thoả thuận:

Về phÃa cÃ´ng nhÃ¢n: Tập thể cÃ´ng nhÃ¢n tất cả đồng Ã½ về nước. CÃ´ng nhÃ¢n phải dọn vệ sinh nhÃ ở vÃ khu vực xung quanh trước khi về nước. CÃ´ng nhÃ¢n Việt Nam phải sơn lại nhÃ ở cho sạch sẽ (sơn sẽ do cÃ´ng ty cung cấp).

Về phÃa cÃ´ng ty:

2) Trả lại tiền đặt cọc xe đạp cho cÃ´ng nhÃ¢n lÃ 160 Rm mỗi người;

3) Trả thuế Levy cho cÃ´ng nhÃ¢n cho những thÃ¡ng cÃ²n lại;

4) Sắp xếp phương tiện đưa cÃ´ng nhÃ¢n từ cÃ´ng ty ra sÃ¢n bay Penang;

5) CÃ´ng ty sẽ khÃ´ng thu bất kỳ một khoản chi phÃ nÃ o khÃ¡c từ cÃ´ng nhÃ¢n.

NgÃ y 24-12-2008 cÃ´ng ty điện thoại cho biết họ đÃ£ mua được vÃ© cho cÃ´ng nhÃ¢n về nước vÃ o ngÃ y 5 thÃ¡ng 1 năm 2009.