LTS: Đề tài được biên soạn bởi Nhà Văn Quyên Di và Hoàng Lan Chi và đă phát thanh trong CT Truyền Thanh Mạch Sống từ Hoa Thịnh Đốn.
LC: chương tŕnh MAGĐ hôm nay xin được giới thiệu chủ đề “Những Phút Xao Ḷng”. Vâng, thưa quư vị, trong cuộc đời của bất cứ cặp vợ chồng nào dù yêu nhau cách mấy cũng thể tránh có những phút xao ḷng v́ một h́nh bóng nào đó. Phút xao ḷng ấy nên được hiểu ra sao? Kết tội hay tha thứ? Xin quư vị cùng đóng góp ư kiến với chúng tôi. C̣n bây giờ Quyên Di và Hoàng Lan Chi xin được tản mạn về phút xao ḷng. Anh Quyên Di, xao ḷng là thế nào? Phải chăng xao ḷng là mỹ từ để ám chỉ cho cái mà Tây Phương gọi là “ngoại t́nh tư tưởng”?
QD: Lan Chi nói đúng. Xao ḷng cũng chỉ là một h́nh thức ngoại t́nh tư tưởng nhưng rất nhẹ. Người chồng khi gặp một phụ nữ đẹp cũng thoáng thấy ḷng xao động. Người vợ khi gặp một người hùng trong tâm khảm, cũng thoáng có chút xao xuyến. QD nghĩ vậy, c̣n Lan Chi th́ sao?
LC: Vâng, cuộc sống là vươn tới Chân Thiện Mỹ. Thưởng thức chiêm ngưỡng cái Đẹp là điều ai cũng có. Trời sinh người đàn ông thường yêu chuộng vẻ đẹp cho nên các cụ xưa mới có câu “Trai Tài Gái Sắc”. Nghĩa là yêu em v́ đẹp và yêu anh v́ tài. Do đó, theo năm tháng khi thành chồng vợ, nh́n măi một nhan sắc dù có nghiêng thành như Bao Tự th́ người đàn ông vẫn thấy ḷng xao xuyến khi gặp một nhan sắc khác, mới lạ. Ngược lại gặp một người hùng hiên ngang tài ba lỗi lạc th́ trái tim người phụ nữ có đâp sai nhịp trong chốc lát cũng là chuyện thường.
QD: Tất cả những điều ấy rất thường và chả có ǵ phải mang mặc cảm tội lỗi. Tuy vậy, hôm nay QD xin được nói về những phút xao ḷng khá đặc biệt qua bài thơ của Thuận Hữu, Lan Chi đọc hộ nhé?
LC: Vâng, thưa quư vị đây là bài thơ Những Phút Xao Ḷng của Thuận Hữu:
Những phút xao ḷng
Có thể vợ ḿnh xưa cũng có một người yêu cũ
(Người ấy gọi vợ ḿnh là người yêu cũ)
Cũng như ḿnh thôi, ḿnh ngày xưa cũng thế
Yêu một cô giờ cô ấy đă có chồng...
Có thể vợ ḿnh v́ những phút mềm ḷng
Nên giấu kín những suy tư, không kể về giấc mộng
Nguời yêu cũ vợ ḿnh có những điều mà ḿnh không có được
Cô ấy không nói ra v́ sợ ḿnh buồn...
Ḿnh có những phút cảm thấy xiêu ḷng
Khi gặp người yêu xưa với những điều vợ ḿnh không có được
Nghĩ về cái đă qua nhiều khi như nuối tiếc
Ḿnh cũng chẳng nói ra v́ sợ vợ buồn
Sau những lần nghĩ đâu đâu ḿnh thương vợ ḿnh hơn
Và cảm thấy ḿnh như nguời có lỗi
(Chắc vợ ḿnh hiểu điều ḿnh không nói
Cô ấy cũng thương yêu và chăm chút ḿnh hơn...)
Có trách chi những phút xao ḷng
Ai cũng có một thời để yêu và một thời để nhớ
Ai cũng có những phút giây ngoài chồng ngoài vợ
Đừng trách chi những phút xao ḷng...
Thuận Hữu
QD: Quư vị nghĩ sao về bài thơ này? Thật nhẹ nhàng nhưng cũng rất tâm lư. Bài thơ của một người đàn ông nói về những phút xao ḷng của chàng khi gặp lại người yêu cũ và chàng cũng đoán vợ ḿnh hẳn cũng có những phút giây tương tư khi nàng gặp người yêu dấu cũ. Bốn câu thơ mở đầu rất b́nh dị nhưng đi vào hồn chúng ta. Hai câu đầu là sự cố t́nh lặp lại “người yêu cũ” nhưng rất duyên dáng:
Có thể vợ ḿnh xưa cũng có một nguời yêu cũ
(Người ấy gọi vợ ḿnh là nguời yêu cũ)
LC: Lan Chi đồng ư với anh về hai câu mở đầu rất b́nh dị nhưng cái t́nh thể hiện ngay tiếp bốn câu sau:
Có thể vợ ḿnh v́ những phút mềm ḷng
Nên giấu kín những suy tư, không kể về giấc mộng
Nguời yêu cũ vợ ḿnh có những điều mà ḿnh không có được
Cô ấy không nói ra v́ sợ ḿnh buồn...
Vâng, chàng hiểu là vợ ḿnh có những phút mềm ḷng khi thấy người yêu cũ có những điều mà chàng không có nhưng sợ chàng buồn và cô giấu kín suy tư.
QD: Ngay sau đó, chàng cũng tự thú, chàng cũng có xiêu ḷng khi gặp người yêu xưa. Người yêu ấy có những điều mà vợ chàng khiếm khuyết, có thể là một nụ cuời duyên dáng, một nữ công gia chánh tuyệt vời hay thậm chí một thành công xă hội khiến chàng có đôi chút nuối tiếc nhưng chàng chẳng nói ra v́ sợ vợ buồn…
Ḿnh có những phút cảm thấy xiêu ḷng
Khi gặp nguời yêu xưa với những điều vợ ḿnh không có được
Nghĩ về cái đă qua nhiều khi như nuối tiếc
Ḿnh cũng chẳng nói ra v́ sợ vợ buồn
LC: Ôi, vợ sợ chồng buồn, chồng sợ vợ buồn. Thương nhau là thế đấy, tuy nhiên dù như vậy, người đàn bà cũng như người đàn ông đều đă có những phút xao ḷng v́ một người khác phái không phải là bạn đời của ḿnh. Tục ngữ Việt Nam có câu: “T́nh cũ không rủ cũng đến”, nhưng có lúc chẳng phải là gặp người t́nh cũ, mà gặp một người nào đó có những nét ḿnh thương mà bạn đời ḿnh không có, ḿnh cũng cảm thấy... xao ḷng. QD có nghĩ thế không?
QD: Không những nghĩ như thế mà c̣n cảm thấy như thế. Con người là một sinh vật luôn cần đến đồng loại, không phải chỉ v́ đời sống vật chất, nhưng c̣n v́ đời sống tinh thần và t́nh cảm. Trong đời sống nội tâm này, chồng ḿnh hay vợ ḿnh là người ḿnh cần đến nhất để bù đắp những thiếu thốn của ḿnh, và ḿnh bù đắp cho những thiếu thôn của người ấy, nhưng...
LC: Lan Chi hiểu QD định nói ǵ rồi. Có phải QD muốn nói: “...nhưng chồng ḿnh hay vợ ḿnh lại không có cái điều ḿnh đang cảm thấy thiếu”, phải thế không?
QD: Lan Chi bắt ư nhanh thật. Đúng như thế. Là con người, chúng ta đều có giới hạn trong tất cả mọi lănh vực. Người được điểm này th́ mất điểm khác. Người có điểm nọ th́ lại không có điểm kia. Có những điểm chồng ḿnh không có mà người đàn ông đă làm ḿnh xao ḷng lại có. Ngược lại, cũng thế, có những điểm vợ ḿnh không có mà người phụ nữ làm ḿnh xao ḷng lại có. Đây chính là chỗ vừa lôi cuốn vừa phiền toái của cuộc đời.
LC: Lan Chi nhớ một danh ngôn như thế này: “Chúng ta cần ư thức rằng một ḿnh ḿnh thôi chưa đủ đáp ứng cho mọi ước vọng của vợ ḿnh, và một ḿnh ḿnh thôi chưa đủ đáp ứng cho mọi ước vọng của chồng ḿnh.” Câu này giúp
LC cảm thấy chúng ta cần bao dung hơn đối với người bạn đời của ḿnh cũng như đối với chính ḿnh, nếu như một trong hai người, hoặc là cả hai người đă có những phút xao ḷng v́ một người nào khác ở bên ngoài cuộc hôn nhân của hai người.
QD: Đúng là như thế. Nhưng có bao giờ ḿnh để cho những phút xao ḷng, ban đầu chỉ như một làn gió nhẹ, sau trở thành một trận cuồng phong, làm đổ vỡ, tan nát tất cả không? “Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén”, tục ngữ Việt Nam nói thế. Cụ Nguyễn Du th́ viết: “Sớm đào tối mận lân la, trước c̣n trăng gió sau ra đá vàng” cũng với ư đó.
LC: Ai th́ không biết, chứ người đàn ông trong bài thơ của Thuận Hữu th́ không như thế. Xao ḷng một chút thôi, nhưng sau đó th́ nương tựa vào cái vững chắc nhất của cuộc sống hôn nhân là t́nh thương mà hai vợ chồng dành cho nhau. Thuận Hữu viết những câu nghe ngậm ngùi và vô cùng cảm động:
Sau những lần nghĩ đâu đâu ḿnh thương vợ ḿnh hơn
Và cảm thấy ḿnh như người có lỗi
(Chắc vợ ḿnh hiểu điều ḿnh không nói
Cô ấy cũng thương yêu và chăm chút ḿnh hơn...)
QD: T́nh cảm hai người dành cho nhau dễ thương, đầy thông cảm và đằm thắm quá! Ông bà ḿnh nói: vợ chồng sống với nhau, ngoài t́nh yêu lại c̣n t́nh nghĩa nữa. Chính cái “nghĩa” nảy sinh trong cuộc sống hôn nhân đă giúp hai vợ chồng dành cho nhau sự cư xử ân cần như vậy. QD xin phép bước ra ngoài “phạm vi lăng mạn” của bài thơ để đưa ra một số nguyên tắc thực tế cho chính ḿnh cũng như để chia sẻ với quư thính giả:
1. Khi đă sống cuộc sống hôn nhân, ta cần luôn ư thức rằng ḿnh đă có gia đ́nh.
2. Sau những phút xao ḷng về một người khác phái nào đó, hăy nghĩ đến người phối ngẫu của ḿnh. Nàng hay chàng có rất nhiều ưu điểm mà đối tượng kia không có, mặc dù nàng hay chàng thiếu một vài điểm mà đối tượng kia có. Làm toán cộng và chia trung b́nh, chắc chắn vợ ḿnh hay chồng ḿnh thắng to.
LC: QD nói đến những nguyên tắc thực tế, vậy để LC đưa thêm ra hai nguyên tắc nữa nhé:
3. Khi cảm thấy hay biết được chồng ḿnh hay vợ ḿnh đang có những phút xao ḷng, ḿnh tự ư thức rằng ḿnh đang thiếu những điểm ǵ đó mà chồng ḿnh hay vợ ḿnh mong ước. Nếu tập cho có được những điểm ấy th́ gắng tập. Nếu không tập được th́ phát huy những điểm tốt ḿnh đang có sẵn để có thể bù đắp được những khiếm khuyết kia.
4. Thay v́ nghi ngờ, ghen tương, cằn nhằn, th́ lấy t́nh thương ra để xoay chuyển t́nh thế. T́nh thương lớn lao hơn tất cả và sẽ thắng được tất cả. Hăy chăm sóc chồng ḿnh hay vợ ḿnh một cách chú tâm hơn, ân cần hơn. Thuận Hữu viết: “Cô ấy cũng thương yêu và chăm chút ḿnh hơn...”
QD: Nguyên tắc thực tế LC đưa ra rất hữu dụng. Nếu chúng ta áp dụng được cả bốn nguyên tắc trên th́ cuộc sống hôn nhân đẹp hơn, êm đềm hơn, hạnh phúc hơn nhiều. Chúng ta hăy cám ơn cuộc đời, v́ cuộc đời có những người dễ thương, đáng mến, đáng phục và đáng yêu nữa, để cho ḿnh có “những phút xao ḷng”. Nhưng chúng ta cám ơn đời hơn nữa, v́ cuộc đời đưa những người chồng, người vợ gặp nhau, kết thành cuộc sống chung, để rồi yêu thương, gắn bó, cảm thông, nâng đỡ, khích lệ, tha thứ cho nhau, với t́nh yêu và t́nh nghĩa.
LC: Vâng, kính thưa quư thính giả, “đừng trách chi những phút xao ḷng”, miễn là sau những phút thoáng qua ấy, chúng ta t́m trở về với t́nh thương bền vững, tràn đầy của đời sống hôn nhân. Khi ấy, những phút xao ḷng kia chỉ là một cơn gió thoảng, qua đi rồi nhưng để lại một chút hương thơm làm đời ḿnh thêm thi vị mà lại chẳng nguy hại chi. Cảm ơn quư thính giả đă nghe QD và LC chia sẻ đôi điều cảm xúc và suy nghĩ. Hẹn gặp lại quư thính giả trong một dịp khác.
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]
Mạch Sống Online
