Về Tranh Đấu Cho Tị Nạn

Ngày 26 tháng 9, 2007 – Một phái đoàn người Việt vinh danh Dân Biểu Christopher Smith về công lao của ông trong việc mở lại các chương trình định cư tị nạn dành cho các thành phần liên hệ đến Hoa Kỳ trong Chiến Tranh Việt Nam.

Sau khi thành công trong việc đưa ra chương trình ROVR nhằm định cư vào Hoa Kỳ các thuyền nhân bị hồi hương, DB Smith đã không ngưng nghỉ trong nỗ lực mở lại các chương trình định cư cho các cựu tù nhân cải tạo và cựu nhân viên Hoa Kỳ.

TS Thắng và Ông Grover Joseph Rees hỏi han các thương phế binh VNCH, Sàigòn, tháng 12, 1997.

Được Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển báo động về những trường hợp bị sót lại hoặc đã bị loại trừ một cách oan ức trong các chương trình này, năm 1997 DB Smith cử vị Tham Mưu Trưởng, Grover Joseph Rees, đi Việt Nam cùng với Tiến Sĩ Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Điều Hành UBCNVB, vừa để thúc đẩy việc tiến hành chương trình ROVR vừa tìm hiểu về các chương trình HO, U11, V11.

Dựa vào các tin tức thu thập được, DB Smith yêu cầu Sở Di Trú và Nhập Tịch điều tra hiện tượng ngày càng nhiều hồ sơ bị từ chối trong các chương trình này. Giữa năm 1998 phái đoàn của Văn Phòng Tham Mưu Trưởng của Sở Di Trú và Nhập Tịch đến Bangkok, Thái Lan để điều tra về các hồ sơ U11 bị đánh rớt. Bản phúc trình cho thấy có một số thiếu sót về thể thức.

Đầu năm 2001 DB Smith gia tăng vận động với tân chính phủ Bush để mở lại các chương trình tị nạn kể trên. Chỉ mấy tháng sau, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ chính thức tuyên bố mở lại cả ba chương trình HO, U11, và V11. Tuy nhiên mãi đến cuối năm 2005 phía Việt Nam mới chính thức hợp tác và các chương trình này đã bắt đầu mở lại ngày 25 tháng 6, 2006 dưới tên mới: HR (Humanitarian Resettlement).

Qua đề nghị của phái đoàn của Ông Rees và TS Thắng, DB Smith cũng đã giúp mở ra một chương trình tị nạn ở Việt Nam mà ít người biết đến: Ưu Tiên Một (Priority One, hay P1). Đây là chương trình dành cho những ai hiện đang bị đàn áp mà không nhất thiết có liên quan đến Chiến Tranh Việt Nam trước 1975. Trong số các người đã được hưởng quy chế tị nạn P1 có các người cháu của LM Nguyễn Văn Lý, các Mục Sư Nguyễn Lập Mà và Nguyễn Nhật Thống.
Năm 1997 Phái đoàn của Ông Rees và TS Thắng cũng đã tiếp xúc với nhiều nhà bất đồng chính kiến như TS Nguyễn Thanh Giang, Tướng Trần Độ, Ông Hoàng Minh Chính, LM Chân Tín, một số tu sĩ Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất và Phật Giáo Hoà Hảo, để tìm hiểu về tình hình vi phạm nhân quyền và tự do tôn giáo ở Việt Nam. Đây là lần đầu tiên một giới chức Quốc Hội Hoa Kỳ tiếp xúc với thành phần bất đồng chính kiến, mở đường cho những cuộc gặp gỡ ngày càng gia tăng giữa các thành viên Quốc Hội Hoa Kỳ, kể cả chính DB Smith, và các nhà dân chủ ở trong nước.

Dựa trên báo cáo về tình hình Việt Nam của phái đoàn, DB Smith đã đưa ra Dự Luật Nhân Quyền Cho Việt Nam, mà bản mới nhất vừa được Hạ Viện thông qua với tỉ số 414-3.

Ngoài ra, năm 1999 và năm 2001 DB Smith gia hạn và nới rộng Tu Chính Án McCain dành cho con cái quá tuổi vị thành niên của các cựu tù nhân cải tạo trong chương trình HO.

Chương trình ROVR (Cơ Hội Định Cư Cho Thuyền Nhân Hồi Hương) tính đến nay đã đưa trên 18 ngàn cựu thuyền nhân đến Hoa Kỳ sau khi họ bị hồi hương từ các trại tạm dung ở Hồng Kông và Đông Nam Á.

[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]